Αγιόκλημα
Κοινή Ονομασία | Αγιόκλημα |
Βοτανική-Λατινική Ονομασία | Lonicera sp. |
Γένος | Ροδή (Lonicera) |
Οικογένεια | Ροδοειδή (Caprifoliaceae) |
Τάξη | Ροδώδη (Rosales) |
Το αγιόκλημα αποτελείται από 180 περίπου είδη, αειθαλείς και φυλλοβόλους, αναρριχητικούς ξυλώδεις θάμνους.
Το αναρριχητικό αγιοκλήμα είναι κατάλληλο για να αναπτυχθεί επάνω σε καφασωτά, αψίδες ή πέργκολες, ενώ το θαμνώδες είναι ιδανικό για μπορντούρες, βραχόκηπους και φράκτες. Τα λουλούδια του έχουν σχήμα σάλπιγγας, εμφανίζονται από το τέλος του χειμώνα μέχρι την αρχή της άνοιξης ή από την αρχή της άνοιξης μέχρι το τέλος του καλοκαιριού και το χρώμα τους ξεκινάει από κρεμ και ανοιχτό κίτρινο μέχρι έντονο κόκκινο, μαβή και τριανταφυλλί. Συνοδεύονται από όμορφους καρπούς που το χρώμα τους μπορεί να είναι άσπρο, κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο, μπλε, μαύρο.
Είδη
1) Το ιαπωνικό αγιόκλημα Lonicera japonica είναι το πιο γνωστό είδος του γένους Lonicera. Αυτό το, εισαγόμενο από την Ιαπωνία είδος, είναι ένα επιθετικό κλήμα με ικανότητες αναρρίχησης και εδαφοκάλυψης. Οι επεκτατικές του δυνατότητες μπορούν να συντρίψουν και να πνίξουν όχι μόνο μικρά φυτά αλλά και μεγάλα δέντρα. Ωστόσο είναι ιδιαίτερα αγαπητό για τα αρωματικά λουλούδια του. Είναι ενδημικό φυτό της ανατολικής Ασίας, της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Κορέας. Τώρα έχει εγκλιματιστεί σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και της Αμερικής. Τα λευκά άνθη του είναι σπουδαία τροφή για τα ελάφια και τα ζαρκάδια και έχει την ιδιότητα να εξαπλώνεται εύκολα.
Προτιμά τη μερική σκιά από τον πλήρη ήλιο και υγρό χώμα.
Το χειμώνα κάνουμε βαθύ κλάδεμα για να αποτρέψουμε την ξυλώδη ανάπτυξή του και του προσφέρουμε τη στήριξη μιας πέργκολας. Αυτός ο αναρριχητικός θάμνος διαθέτει πυκνό ριζικό σύστημα, που έχει τη δυνατότητα να επεκτείνεται πλευρικά σε απόσταση 2,5 - 3,5 μέτρα και βάθος 1,0 - 1,5 μέτρα.
Τα φύλλα του είναι απλά, αντικριστά, έχουν οβάλ, στενόμακρο σχήμα που μοιάζει με φτερό ή ψαροκόκαλο, είναι ημι-αειθαλή, μπορούν να παραμείνουν στο θάμνο για όλη τη διάρκεια του χρόνου και φθάνουν τα 7,5cm μήκος.
Τα εξαιρετικά αρωματικά, διπλόχειλα άνθη του σχηματίζονται σε ζευγάρια, στις μασχάλες των νεαρών κλαδιών και παράγονται σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Έχουν μήκος 2.5-5 cm και χρώμα άσπρο με μια ρόδινη απόχρωση όταν είναι νεαρά και κιτρινίζουν καθώς μεγαλώνουν σε ηλικία. Είναι εδώδιμα. Παράγουν ένα σφαιρικό μαύρο καρπό, σα δρύπα, που περιέχει έναν με τρεις σπόρους.
Στην Κίνα, το L. japonica είναι ένα πολύτιμο φαρμακευτικό βότανο, που περιέχει πολυσακχαρίτες και πολυφενολικές ενώσεις που εμποδίζουν την ενεργοποίηση των ανθρώπινων αιμοπεταλίων. Ένα μίγμα από άνθη του αγιοκλήματος μαζί με τμήματα από άλλα φυτά, γνωστό σαν μίγμα "Aden I", αναφέρεται για τις αντιβιοτικές και αντιμολυσματικές ιδιότητές του. Κάποιοι γιατροί που ειδικεύονται στα βότανα, χρησιμοποιούν άνθη και φύλλα του φυτού για να αντιμετωπίσουν τη φλυκταινώδη νόσο των κοτόπουλων.
2) Το ιαπωνικό αγιόκλημα, Japanese honeysuckle, είναι εδώδιμο και ιαματικό. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε ασβέστιο, μαγνήσιο, και κάλιο. Τα φύλλα του μπορούν να ζεματιστούν και να φαγωθούν σα λαχανικό. Τα μπουμπούκια και τα λουλούδια του μπορούν να γίνουν σιρόπι ή να χρησιμοποιηθούν στις πουτίγκες. Ολόκληρο το φυτό έχει χρησιμοποιηθεί σαν εναλλακτική ιατρική για χιλιάδες χρόνια στην Ασία. Είναι αντιβακτηριακό, αντιφλεγμονώδες, αντισπασμωδικό, καθαριστικό, διουρητικό, αντιπυρετικό, και χρησιμοποιείται επίσης για τη μείωση της πίεσης του αίματος. Οι μίσχοι χρησιμοποιούνται εσωτερικά για τη θεραπεία οξείας μορφής ρευματοειδής αρθρίτιδας, παρωτίτιδας και ηπατίτιδας. Οι μίσχοι συλλέγονται το φθινόπωρο και το χειμώνας, και αποξηραίνονται για μετέπειτα ιαματική χρήση.
Εξωτερικά, τα λουλούδια χρησιμοποιούνται για πλύσεις σε φλεγμονές τους δέρματος, μολυσματικές αναφυλαξίες και πληγές. Τα λουλούδια μαζεύονται νωρίς το πρωί, πριν ανοίξουν και ξηραίνονται για να χρησιμοποιηθούν αργότερα σα βότανο.
3) Ένα άλλο δημοφιλές και εξίσου αρωματικό είδος αγιοκλήματος που βρίσκουμε στα ελληνικά φυτώρια είναι το Lonicera caprifolium το λεγόμενο και ιταλικό αγιόκλημα. Τα άνθη του έχουν συνήθως μια όμορφη ροζ-φούξια απόχρωση. Η ανθοφορία του Lonicera caprifolium ξεκινά από τα τέλη Απριλίου και τελειώνει στο τέλος του Ιουνίου με τους καρπούς του να έχουν πορτοκαλοκόκκινο χρώμα.