ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Αθήνα, 19 Δεκεμβρίου 2014
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Π. Κουκουλόπουλος: «Να προχωρήσουμε σε ριζική αποκέντρωση στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης για να στηρίξουμε όλοι μαζί την αγροτιά και την πατρίδα»
«Τώρα είναι η ώρα να κάνουμε τις μεγάλες τομές και αλλαγές»
«Το 30% των πόρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, πάει στις 13 Περιφέρειες, είναι γνωστό ότι είναι δέσμευση της χώρας. Πιστεύω πια έχοντας υπηρετήσει χρόνια το θεσμό της Αυτοδιοίκησης ότι πρέπει να γίνει μια ριζική αποκέντρωση. Η αποκέντρωση είναι θέση αρχής και τα κράτη και οι χώρες που την υιοθέτησαν και την υπηρέτησαν εδώ και δεκαετίες παράγουν αποτέλεσμα. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά την Αμερική. Για αυτό πιστεύω ότι στην αποκέντρωση του 30% πρέπει να δώσουμε, μια πολύ καθαρή εικόνα ώστε να κάνει ο καθένας αυτό που πρέπει και όλοι μαζί να υπηρετούμε την αγροτιά και την πατρίδα. Αποκέντρωση σημαίνει ότι: Στις Περιφέρειες πάει συνολικά το Πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, όλα τα σχέδια βελτίωσης, τα προγράμματα Leader και ΟΠΑΑΧ, τα αρδευτικά κάτω από έναν προϋπολογισμό και βέβαια τα έργα αγροτικής οδοποιίας και εξηλεκτρισμού και άλλα μικρά έργα».
Την παραπάνω πρόταση για ριζική αποκέντρωση των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης έκανε ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Πάρις Κουκουλόπουλος μιλώντας σήμερα στο 3ο Αναπτυξιακό Συνέδριο που διοργάνωσε το ΥπΑΑΤ με θέμα «Νέα Προγραμματική Περίοδος για την Αγροτική Ανάπτυξη 2014-2020, ευκαιρίες και προκλήσεις». Στο Συνέδριο συμμετείχε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Θεόφιλος Λεονταρίδης, η πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ, βουλευτές, εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης, των αγροτών και πλήθος κόσμου.
Ο κ. Κουκουλόπουλος επεσήμανε, μεταξύ άλλων, πως η νέα ΚΑΠ που τίθεται σε εφαρμογή από την 1.1.2015 περιλαμβάνει σημαντικές διαρθρωτικές τομές για τη στήριξη και την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά: «Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το καλοκαίρι όταν καταθέταμε το φάκελο της νέας ΚΑΠ, πήραμε τη μεγάλη απόφαση να αξιοποιήσουμε τη μεγάλη δυνατότητα που μας έδινε ο Κανονισμός, τη δυνατότητα της ευελιξίας και μεταφέραμε σχεδόν το σύνολο των πόρων που μπορούσαμε από τον πρώτο πυλώνα στο δεύτερο. Το 19% το μεταφέρουμε λοιπόν στον δεύτερο πυλώνα για να λειτουργήσουμε διαρθρωτικά. Τα πήραμε από τις άμεσες ενισχύσεις, τα πάμε στις διαρθρωτικές δράσεις. Ηλικιακή ανανέωση, καινοτομία, αρδεύσεις, κτηνοτροφία κύρια των αιγοπροβάτων, εξωστρέφεια, μεταποίηση είναι οι μεγάλες τομές που επιδιώκουμε με την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα.
Με αυτή τη ματιά, γίνεται σειρά παρεμβάσεων που άλλες ολοκληρώθηκαν και άλλες ολοκληρώνονται, όπως ο Κτηνίατρος εκτροφής, το πρόγραμμα ΑΡΤΕΜΙΣ για την προστασία του καταναλωτή αλλά και την ενίσχυση του Έλληνα παραγωγού και η αυτόνομη και αυτοτελής δικαιοπρακτική ικανότητα στις ομάδες παραγωγών. Τώρα είναι η ώρα να κάνουμε τις μεγάλες τομές και αλλαγές».
Ακολουθεί η Ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού:
«Φίλοι και φίλες, όταν προγραμματίζαμε το 3ο Αναπτυξιακό Συνέδριο, κανείς δε φανταζόταν ότι θα πραγματοποιούνταν 4 μέρες πριν τη δεύτερη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Η σύμπτωση του Συνεδρίου με αυτή την «καταιγίδα» των εξελίξεων δεν ακυρώνει ούτε φυσικά αλλοιώνει το χαρακτήρα του Συνεδρίου, τουναντίον μας επιτρέπει, αν δε μας επιβάλλει κιόλας, να μιλήσουμε πολύ πιο καθαρά από ότι θα μιλούσαμε σε οποιαδήποτε άλλη περίσταση. Επειδή οι Βουλευτές μέχρι την Τρίτη θα είμαστε αντιμέτωποι μ΄ ένα πολύ συγκεκριμένο δίλημμα, διόλου απίθανο και οι πολίτες να είναι με διλήμματα μετά από 2-3 εβδομάδες, θέλω να σας πω κάτι που πιστεύω. Το δίλημμα στο οποίο βρίσκεται η πατρίδα μας και η ελληνική κοινωνία είναι ένα και μοναδικό:
-Ή θα επιστρέψουμε στο δρόμο του δανεισμού για να καταναλώνουμε εισαγόμενα προϊόντα ή θα ανοίξουμε το δρόμο της παραγωγής ανταγωνιστικών και ποιοτικών πάντα γνώσεων, προϊόντων και υπηρεσιών. -Ή θα δίνουμε μάχες οπισθοφυλακής για μονοθέσια σχολεία ή θα ανοίξουμε το δρόμο για δημόσιο ανταγωνιστικό σχολείο με τους εκπαιδευτικούς, φυσικά, να αξιολογούνται.
- Ή θα γυρίσουμε στο δρόμο της υπερσυγκέντρωσης πλούτου, δύναμης και ανθρώπων σ΄ ένα τόπο στην Αθήνα ή θα δώσουμε πνοή στην ελληνική περιφέρεια για την παραγωγική ανασυγκρότηση της πατρίδας μας.
-Ή θα ζητάμε «πακέτα Χατζηγάκη» για τους παραγωγούς ή θα ανοίξουμε το δρόμο για ισχυρές ομάδες παραγωγών. Αυτά είναι τα διλήμματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη η πατρίδα και η ελληνική κοινωνία.
Αυτά είναι τα κεντρικά ερωτήματα της χώρας. Αυτά τα ερωτήματα δε μπορεί να τα αποφύγει κανείς και πρέπει να απαντηθούν υποχρεωτικά. Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας είναι μονόδρομος και ξεκινάει, όπως ειπώθηκε και από τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, κ. Ευάγγελο Βενιζέλο από τους ενδογενείς πόρους. Γη - κατά συνέπεια φύση, περιβάλλον, κλίμα - και άνθρωποι, είναι η αφετηρία και βέβαια ο πρωτογενής τομέας, έχει πρωτεύουσα θέση στο νέο παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να δημιουργήσουμε όλοι μαζί.
Υπάρχει ένα ερώτημα. Μπορεί ο αγροδιατροφικός τομέας να σηκώσει το βάρος που προσδοκούν όλοι να σηκώσει; Υπάρχει μια απάντηση από την Ιστορία: Το έχει κάνει πάρα πολλές φορές αυτό η αγροτιά, σήκωσε πολλές φορές στην πλάτη της την πατρίδα. Θέλω να εστιάσω την προσοχή σας όμως σ΄ ένα γεγονός στα χρόνια της κρίσης. Ξέρετε καλά ότι το πρόβλημα της χώρας, τυπικά και ουσιαστικά, αποτυπωνόταν το 2009 στο τρομακτικό δίδυμο έλλειμμα, το δημοσιονομικό και αυτό της ανταγωνιστικότητας. Το τρομακτικό έλλειμμα εισαγωγών – εξαγωγών, κοντά στο 15%, το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, «έβαζε» τη χώρα βαθιά σ΄ ένα πηγάδι, χωρίς να μπορεί να βγει. Σήμερα τα πράγματα στο μέτωπο αυτό, του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, έχουν βελτιωθεί θεαματικά. Για να λέμε όμως όλη την αλήθεια και όχι τη μισή, πρέπει να πούμε και να σημειώσουμε ότι αυτή η θεαματική βελτίωση στο ισοζύγιο έχει προέλθει και οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μείωση των εισαγωγών για έναν απλό λόγο που είναι η συρρίκνωση των εισοδημάτων και συνακόλουθα της κατανάλωσης.
Στον αγροτοδιατροφικό τομέα παρ’ ότι είμαστε ακόμα ελλειμματικοί, έχουμε μειώσει το έλλειμμα πό τα 4 δις ευρώ περίπου, στο 1 δις. Έχουμε μειώσει δηλαδή το έλλειμμα, αλλά προσέξτε, από τα 3 δις το 1 δις είναι από τη μείωση των εισαγωγών και τα 2 δις είναι από την αύξηση των εξαγωγών. Ο αγροτοδιατροφικός τομέας, δηλαδή, στα τόσο δύσκολα χρόνια της κρίσης δίνει εξετάσεις και παίρνει άριστα με τόνο.
Αποδείξεις υπάρχουν τόσο από την Ιστορία όσο και από την πρόσφατη οικονομική κρίση. Τι χρειαζόμαστε λοιπόν; Σχέδιο και απόφαση να το υπηρετήσουμε όλοι μαζί. Χρειαζόμαστε πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Πάνω απ’ όλα όμως πιστεύω και αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα που θέλω να δώσω είναι ότι πρέπει να κάνουμε μια μεγάλη τομή στη νοοτροπία, στον τρόπο που σκεφτόμαστε. Όπου και αν πάμε στην Ελλάδα, ο κόσμος της παραγωγής απευθύνει ένα εύλογο μεν, λάθος δε ερώτημα. Πόσα θα παίρνουμε στη νέα ΚΑΠ; Το σωστό ερώτημα είναι τι θα κάνουμε με αυτά που παίρνουμε στη νέα ΚΑΠ. Στον τομέα των άμεσων ενισχύσεων που ενδιαφέρει ζωτικά - και καλά κάνει και ενδιαφέρει τον παραγωγό, δεν τον αδικώ για αυτό προφανώς- στην Ελλάδα θα μοιράζονται από την 1.1.2015 στους παραγωγούς 2.1 δισ. ευρώ κατ΄έτος, στην Πορτογαλία που έχει ένα ανάλογο μέγεθος με εμάς 580 εκ. και στην Ιταλία που έχει εξαπλάσιο πληθυσμό από εμάς 3,5 δις.
Είναι σαφές ότι χρηματοδοτούμαστε καλύτερα κι όμως εκεί το εισόδημα του αγρότη χρόνο με το χρόνο αυξάνεται, το ισοζύγιο εισαγωγών – εξαγωγών είναι θετικό, και εδώ έχουμε προβλήματα όντως με το εισόδημα του παραγωγού και ακόμα έχουμε ελλειμματικό ισοζύγιο. Τι συμβαίνει;
Κάτι δεν κάνουμε καλά. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως πηγαίναμε επί δεκαετίας, πεισματικά κολλημένοι σε κάποιες αντιλήψεις. Πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία Με αυτή τη ματιά, στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το καλοκαίρι όταν καταθέταμε το φάκελο της νέας ΚΑΠ, πήραμε τη μεγάλη απόφαση να αξιοποιήσουμε τη μεγάλη δυνατότητα που μας έδινε ο Κανονισμός, τη δυνατότητα της ευελιξίας και μεταφέραμε σχεδόν το σύνολο των πόρων που μπορούσαμε από τον πρώτο πυλώνα στο δεύτερο, το 19%. Το 19% το μεταφέρουμε λοιπόν στον δεύτερο πυλώνα για να λειτουργήσουμε διαρθρωτικά. Τα πήραμε από τις άμεσες ενισχύσεις, τα πάμε στις διαρθρωτικές δράσεις. Ηλικιακή ανανέωση, καινοτομία, αρδεύσεις, κτηνοτροφία κύρια των αιγοπροβάτων, εξωστρέφεια, μεταποίηση είναι οι μεγάλες τομές που επιδιώκουμε με την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα.
Με αυτή τη ματιά, γίνεται σειρά παρεμβάσεων που άλλες ολοκληρώθηκαν και άλλες ολοκληρώνονται, όπως ο Κτηνίατρος εκτροφής, το πρόγραμμα ΑΡΤΕΜΙΣ για την προστασία του καταναλωτή αλλά και την ενίσχυση του Έλληνα παραγωγού και η αυτόνομη και αυτοτελής δικαιοπρακτική ικανότητα στις ομάδες παραγωγών.
Νέα ΚΑΠ, νέα αρχή.
Την Κυριακή οι συνεταιριστές εκλέγουν την ηγεσία τους σε μια συνέλευση της ΠΑΣΕΓΕΣ που δεν συμμετέχει ούτε ένας συνεταιρισμός σφραγίδα. Έχουν διεξάγει όλοι εκλογές με δικαστικό αντιπρόσωπο και οι αντιπρόσωποι αναφέρονται σε συνεταιρισμούς που είναι πραγματικά ενεργοί, όπως ο νόμος ορίζει. Και τον ίδιο δρόμο της ιδίας έκφρασης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ακολουθούν και στα συνδικαλιστικά τους πράγματα οι αγρότες. Οι αγρότες πρέπει να αποκτήσουν μία ενιαία φωνή και το λέω παρόλο που βρίσκομαι από την άλλη πλευρά, την πλευρά της κεντρικής ας πω εξουσίας, για να προστατεύσουν τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά τους.
Με αυτή τη ματιά θέλω να κάνω στο Συνέδριο μια πρόταση που πιστεύω βαθιά. Το 30% των πόρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, πάει στις 13 Περιφέρειες, είναι γνωστό ότι είναι δέσμευση της χώρας. Πιστεύω πια έχοντας υπηρετήσει χρόνια το θεσμό της Αυτοδιοίκησης ότι πρέπει να γίνει μια ριζική αποκέντρωση. Η αποκέντρωση είναι θέση αρχής και τα κράτη και οι χώρες που την υιοθέτησαν και την υπηρέτησαν εδώ και δεκαετίες παράγουν αποτέλεσμα. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά την Αμερική. Για αυτό πιστεύω ότι στην αποκέντρωση του 30% πρέπει να δώσουμε, μια πολύ καθαρή εικόνα ώστε να κάνει ο καθένας αυτό που πρέπει και όλοι μαζί να υπηρετούμε την αγροτιά και την πατρίδα. Αποκέντρωση σημαίνει ότι: Στις Περιφέρειες πάει συνολικά το Πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, όλα τα σχέδια βελτίωσης, τα προγράμματα Leader και ΟΠΑΑΧ, τα αρδευτικά κάτω από έναν προϋπολογισμό και βέβαια τα έργα αγροτικής οδοποιίας και εξηλεκτρισμού και άλλα μικρά έργα. Θα κάνω μια μικρή αναφορά για καθένα από αυτά.
-Πρόγραμμα νέων αγροτών: αυτό που έγινε αυτό το καλοκαίρι, η πατρίδα και οι νέοι αγρότες δεν πρέπει να το ξαναζήσουν: Υποβολή των αιτήσεων στην περιφέρεια, αξιολόγηση των φακέλων, εκ νέου αξιολόγηση των φακέλων στην αποκεντρωμένη, ξανά αξιολόγηση στην διαχειριστική αρχή του Υπουργείου και μετά στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Το κράτος με την ευρεία του έννοια, κεντρική και αποκεντρωμένη, ελέγχει τέσσερις φορές, τις τρεις τον εαυτό του, αυτά γίνονται σε τριτοκοσμικές χώρες.
Η διαδικασία να τελειώνει στο πρώτο επίπεδο ελέγχου που είναι η περιφέρεια και το κεντρικό κράτος να κάνει τους δειγματοληπτικούς ελέγχους.
Η περιφέρεια εξάλλου μπορεί να ελέγξει ποιοι από τους νέους αγρότες έχουν κάνει τι, γιατί υπάρχει η έννοια της εγγύτητας στη φύση την ίδια του αυτοδιοικητικού θεσμού.
-Σχέδια Βελτίωσης: αν δει κανείς τους πίνακες του τρέχοντος Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ)είναι η μαύρη τρύπα στην προσπάθειά μας για τον κανόνα ν+2. Πάνω από όλα όμως σημασία έχει τι τραβάνε οι αγρότες. Τρία με τρεισήμισι χρόνια είναι ο μέσος όρος έγκρισης των σχεδίων βελτίωσης. Όσοι σε αυτήν την αίθουσα προέρχονται από την περιφέρεια μπορούν να θυμηθούν ιστορίες χιλιάδων ανθρώπων που έχουν καταστραφεί, λαμβάνοντας δάνεια και περιμένοντας τρία και τρεισήμισι χρόνια την έγκριση του σχεδίου βελτίωσης και την επιδότηση. Πρέπει να τελειώνουμε με αυτή τη διαδικασία, όλα πρέπει να πάνε στην περιφέρεια.
-Προγράμματα Leader και ΟΠΑΑΧ: Το πρόγραμμα Leader από τότε που υπήρξε ως κοινοτική πρωτοβουλία εισήγαγε την έννοια των ομάδων τοπικής δράσης, το γνωρίζω πολύ καλά γιατί στην πατρίδα μου στην Κοζάνη συστήθηκε η πρώτη ομάδα τοπικής δράσης, είναι σημαντική η ίδια η τοπικότητα.
Αν ήμουν περιφερειάρχης θα επέλεγα 3- 4 οικισμούς για έναν πολύ απλό λόγο: σε όλη την Ελλάδα όπου και να γυρίσουμε υπάρχουν χιλιάδες καταπληκτικά καταλύματα που έχουν γίνει με τα Leader τα προηγούμενα χρόνια. Στα περισσότερα ορεινά και απομακρυσμένα χωριά που είναι ο στόχος των Leader και των ΟΠΑΑΧ δεν μπορεί να διανυκτερεύσει ούτε ένα λεωφορείο με επισκέπτες γιατί είναι διάσπαρτα τα σπίτια - ξενώνες. Τα προγράμματα πρέπει να πάνε στην περιφέρεια για να είναι στοχευμένοι αυτοί οι πόροι. Η ανάπλαση οικισμών και τα επενδυτικά προγράμματα για ξενώνες πρέπει να συμβαδίζουν.
-Εκπαίδευση αγροτών: Η περιφέρεια μαζί με τους δήμους, τους συνεταιρισμούς, τις ομάδες παραγωγών και το Υπουργείο φυσικά θα πρέπει να πάρουν στα χέρια τους και την εκπαίδευση.
Η κεντρικά οργανωμένη εκπαίδευση έχει δημιουργήσει τρομακτικά προβλήματα, που ακόμα προσπαθούμε να λύσουμε με το πρόγραμμα νέων αγροτών του 2009 και επειδή ο συγκεντρωτισμός έχει ηττηθεί και ηττάται κάθε μέρα στην Ελλάδα πρέπει να αποφασίσουμε επιτέλους να αλλάξουμε.
Οι εγκαταστάσεις του ΥπΑΑΤ και του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ πρέπει να αξιοποιηθούν, όπως ξεκινήσαμε από την Ήπειρο με μια προγραμματική σύμβαση με τον Περιφερειάρχη για τη δημιουργία ΚΕΠ των αγροτών, απ’ όπου θα περνάει όλη η διαδικασία ενημέρωσης των αγροτών με συνεργασία των δυο βαθμών αυτοδιοίκησης, των υγιών συνεταιρισμών, των ομάδων παραγωγών και φυσικά του Υπουργείου με την πολύτιμη τεχνογνωσία του. Όλοι μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα νέο αποτέλεσμα.
Κλείνοντας την ομιλία μου θα ήθελα να πω ότι με την αποκέντρωση και την απλούστευση κάνουμε την πραγματική κινητικότητα που τόσο έχει ανάγκη το Δημόσιο. Το κεντρικό παράπονο όλων των παραγωγών είναι ότι δεν μπορούν να βρουν γεωτεχνικό και ώρες- ώρες δηλώνουν ότι είναι σε απόγνωση.
Οι γεωτεχνικοί ασχολούνται με ελέγχους, δεν κάθονται, είναι τόσο δαιδαλώδες σύστημα με αλληλοεμπλεκόμενα πεδία αρμοδιοτήτων, όπου για την ίδια δουλειά χρειαζόμαστε πολλούς ανθρώπους σε πολλαπλές θέσεις και δεν απελευθερώνεται το δυναμικό για να είναι δίπλα στον παραγωγό.
Η θέση του γεωτεχνικού είναι πρώτα από όλα στο χωράφι, δίπλα στον αγρότη, δίπλα στον κτηνοτρόφο. Πρέπει να αναδιατάξουμε μέσα από μια ματιά ριζικής αποκέντρωσης όλο το ανθρώπινο δυναμικό και κυρίως αυτό των νευραλγικών ειδικοτήτων αν πραγματικά πιστεύουμε στις δυνατότητες της αγροτικής μας παραγωγής.
Από την εμπειρία μου ως βουλευτής εδώ και 5 χρόνια θέλω να πω ότι τώρα είναι η ώρα να τα υλοποιήσουμε όλα αυτά. Επειδή ακριβώς υπάρχει μια τεράστια προσδοκία από όλη την ελληνική κοινωνία σε ό,τι σχετίζεται με τον πρωτογενή τομέα αυτό έχει προκαλέσει μια συγκεκριμένη εξέλιξη μέσα στη Βουλή των Ελλήνων: όλα τα κόμματα και οι ανεξάρτητοι βουλευτές, εξαιρώ τη Χρυσή Αυγή, διαγκωνίζονται στη Βουλή για το ποιος θα μιλήσει πιο ένθερμα, πιο πειστικά και με περισσότερη αγάπη, επιτρέψτε μου να πω, για τον Έλληνα παραγωγό και τις δυνατότητες που έχει ο πρωτογενής και ο αγροδιατροφικός τομέας.
Δεν θα κρατήσει πολύ αυτό, τώρα είναι η ώρα να κάνουμε τις μεγάλες τομές και αλλαγές. Να σταθούμε δίπλα στον Έλληνα παραγωγό, να κάνουμε το διάδρομο, να του δώσουμε το απαραίτητο «καύσιμο» για να μπορέσει να «απογειωθεί». Τα ελληνικά προϊόντα κερδίζουν κάθε μέρα στοιχήματα, από το γιαούρτι που έχει γίνει σνακ στη Νέα Υόρκη μέχρι τη φέτα, τα νωπά φρούτα και λαχανικά κ.ά. Τα προϊόντα της ελληνικής γης κερδίζουν κάθε μέρα στοιχήματα.
Ας τολμήσουμε και να είστε σίγουροι ότι θα δικαιωθούμε όλοι μας».