Αποξηραμένη Σταφίδα
|
«Ξηρή Σταφίδα» Σταφίδα Κορινθιακή και Σουλτανίνα
|
την Κορινθιακή (μαύρη σταφίδα) και τη Σουλτανίνα (ξανθιά σταφίδα).
Η καλλιέργεια της Κορινθιακής εντοπίζεται στις περιοχές της Βόρειας και Δυτικής Πελοποννήσου, καθώς και στη Ζάκυνθο, ενώ η καλλιέργεια της Σουλτανίνας εντοπίζεται κυρίως στην Κρήτη και στην Κορινθία.
Σύμφωνα με στοιχεία της βάσης δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ, η έκταση που αναλογεί στην καλλιέργεια σταφίδας φθάνει τα 149.000 στρέμματα στη κορινθιακή και τα 120.000 στρέμματα στη σουλτανίνα, ήτοι η συνολική έκταση αγγίζει τα 269.000 στρέμματα, ο δε αριθμός των σταφιδοπαραγωγών υπολογίζεται ότι κυμαίνεται περίπου σε 35.000.
Η Σουλτανίνα καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη από το 1922 και ως καλλιεργούμενη ποικιλία είναι τριπλής χρήσης, δηλαδή μπορεί να διατεθεί ως νωπό προϊόν (επιτραπέζιο σταφύλι), να αποξηραθεί ή/και να οδηγηθεί στην οινοποίηση. Κατάγεται από την περιφέρεια Σουλτάνε του Ιράκ, από όπου πήρε και το όνομά της. Από εκεί μεταφέρθηκε αρχικά στη Μ.Ασία, από όπου η καλλιέργειά της μεταδόθηκε και στις άλλες χώρες. Η ουσιαστική επέκτασή της καλλιέργειας στην Ελλάδα άρχισε μετά τον διωγμό του ελληνικού στοιχείου της Ιωνίας (1912-24), οπότε κατέφυγαν στην Ελλάδα πολλοί έμποροι και καλλιεργητές Σουλτανίνας, ενώ νέα ώθηση δόθηκε το 1923 με την σύμβαση της Λοζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας Τουρκίας. Κατά την περίοδο αυτή η καλλιέργεια της Σουλτανίνας αναπτύχθηκε ραγδαία στην Κρήτη και ιδιαίτερα στον Ν. Ηρακλείου, όπου εγκαταστάθηκε μεγάλος αριθμός προσφύγων. Στη συνέχεια αναπτύχθηκε και στην Κορινθία όπου βρήκε κατάλληλες συνθήκες κλίματος και εδάφους και τέλος επεκτάθηκε σε άλλες περιοχές της χώρας.
Οι νομοί με την πιο σημαντική καλλιέργεια σταφίδας, σύμφωνα με τα στοιχεία εμπορικής περιόδου 2010, έχουν ως ακολούθως:
| ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗ ΣΤΑΦΙΔΑ |
ΣΤΑΦΙΔΑ ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑ | ||
|
Νομός |
Καλλιεργηθείσα Έκταση (Στρ.) | Νομός | Καλλιεργηθείσα Έκταση (Στρ.) |
| Αχαϊας | 44887 | Ηρακλείου | 115420 |
| Κορινθίας | 39178 | Ρεθύμνου | 3760 |
| Μεσσηνίας | 25161 | ||
| Ηλείας | 24896 | ||
| Ζακύνθου | 14397 | ||
| ΣΥΝΟΛΟ | 148519 | ΣΥΝΟΛΟ | 119180 |
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Μεταποίησης, Τυποποίησης και Π.Ε. του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η διακύμανση της καλλιέργειας της κορινθιακής σταφίδας και σουλτανίνας κατά τα τελευταία 9 χρόνια φαίνεται αναλυτικά στους παρακάτω πίνακες:
|
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΤ. & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΟΡΙΑΝΘΙΑΚΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ |
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΤΑΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑΣ | ||||
|
Εμπορική Περίοδος |
Έκταση (στρέμματα) |
Παραγωγή (τόνοι) |
Εμπορική Περίοδος |
Έκταση (στρέμματα) |
Παραγωγή (τόνοι) |
| 1999-2000 | 175.986 | 38.074 | 1999-2000 | 176.952 | 28.028 |
| 2000-2001 | 170.120 | 39.450 | 2000-2001 | 162.123 | 37.624 |
| 2001-2002 | 166.780 | 35.628 | 2001-2002 | 161.218 | 36.490 |
| 2002-2003 | 163.764 | 23.935(*) | 2002-2003 | 138.581 | 10.123 |
| 2003-2004 | 158.049 | 36.770 | 2003-2004 | 147.540 | 20.097 |
| 2004-2005 | 155.507 | 39.977 | 2004-2005 | 159.357 | 36.425 |
| 2005-2006 | 154.620 | 27.112 | 2005-2006 | 173.087 | 29.000 |
| 2006-2007 | 151.154 | 25.000 | 2006-2007 | 172.998 | 26.751 |
| 2010-2011 | 146.500 | 22.000 | 2010-2011 | 150.000 | 3.000 |
| 2011-2012 | 149.000 | 20.000 | 2011-2012 | 120.000 | 1.500 |
(*) Μεγάλη φυσική καταστροφή λόγω εκτεταμένων βροχοπτώσεων κατά τη συγκομιδή
Σημείωση: Δεν υπάρχουν στοιχεία για τις περιόδους 2007-2008, 2008-2009 και 2009-2010
H τιμή αγοράς της ξηρής κορινθιακής σταφίδας από τους μεταποιητές κυμάνθηκε από 0,50 έως 1,25 €/κιλό , ανάλογα με τη χρονιά, και διαμορφώθηκε στα 1,25 €/κιλό το 2011, ενώ την τρέχουσα περίοδο(2012), σύμφωνα με ανακοινώσεις των φορέων μεταποίησης, αναμένεται να φθάσει ή και να υπερβεί τα 1,45 €/κιλό. Η εν λόγω τάση αύξησης της τιμής της κορινθιακής επηρεάζεται και από την ανοδική τάση των τιμών για τις μαύρες σταφίδες που σημειώνεται στις ΗΠΑ, όπου φέτος η τιμή παραγωγού για τη μαύρη σταφίδα, που είναι μεγαλύτερου μεγέθους από την ελληνική, διαμορφώθηκε στα 1,9 δολάρια/κιλό. Αντίστοιχα, οι τιμές πώλησης της σουλτανίνας από τους παραγωγούς στους μεταποιητές κυμάνθηκε από 0,40 μέχρι 1,2 €/κιλό τα προηγούμενα έτη. Για το 2012, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η τιμή αγοράς θα κυμανθεί, ανάλογα με το μέγεθος, από 1,30 μέχρι 1,70 €/κιλό.
Η ελληνική παραγόμενη σταφίδα (κορινθιακή και σουλτανίνα) ανταγωνίζεται σε μια παγκόσμια αγορά όπου διακινείται συνολική ποσότητα 1.050.000 τόνων περίπου, και στην οποία προσφέρονται 260.000-300.000 τόνοι σουλτανίνα παραγωγής Τουρκίας, περίπου 300.000 – 350.000 τόνοι αποξηραμένων σταφυλιών παραγωγής της Καλιφόρνιας (ΗΠΑ), περίπου 200.000 τόνοι σταφίδας διαφόρων τύπων από την Κίνα, 4.000 -7.000 τόνοι μαύρη σταφίδα (currants) από ΗΠΑ και Αυστραλία, καθώς και ποσότητες που παράγονται στο Ιράν, Αφγανιστάν, Ουζμπεκιστάν, Νότιο Αφρική, Αυστραλία, Χιλή, κλπ. Μεγάλο μέρος από τις παραπάνω ποσότητες (όπως π.χ. αυτές της Κίνας) καταναλώνονται στις εσωτερικές αγορές των προαναφερθέντων χωρών.
Στην ΕΕ καταναλώνονται ετησίως περίπου 250.000-280.000 τόνοι σταφίδας (Κορινθιακή και Σουλτανίνα) και αποτελεί τον κύριο αποδέκτη των ελληνικών σταφίδων (κυρίως της Κορινθιακής). Η συνολική ζήτηση της ΕΕ καλύπτεται με εισαγωγές από Τρίτες Χώρες, κυρίως από Τουρκία, ΗΠΑ, Ιράν, Ν. Αφρική και Χιλή. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της κορινθιακής σταφίδας διακινείται κυρίως στη Μ.Βρετανία, όπου χρησιμοποιείται στην παρασκευή μπισκότων και κέικ και άλλων προϊόντων ζαχαροπλαστικής .
Επίσης ένα σημαντικό ποσοστό της διακινούμενης ή/και εξαγόμενης ελληνικής σταφίδας αφορά το προϊόν «ready-to-use» (προϊόν έτοιμο για χρήση από τον καταναλωτή ή τη βιομηχανία τροφίμων), σε συσκευασίες των 12,5 Kg ή των 14 Kg. Μικρότερες ποσότητες των τελικών προϊόντων που αφορά τη λιανική αγορά, διακινείται σε μικρές συσκευασίες (χάρτινη ή πλαστική) (50-1000 γραμ.).
Ο χρόνος πραγματοποίησης του μεγαλύτερου μέρους των ελληνικών εξαγωγών και επίτευξης της καλύτερης τιμής στις διεθνείς αγορές, είναι η περίοδος από τον Σεπτέμβριο μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου (για την προετοιμασία των Χριστουγεννιάτικων cakes) και μέχρι το Πάσχα, οπότε βγαίνουν στην αγορά οι σταφίδες του νοτίου ημισφαιρίου.
Υπάρχουν δύο τύποι Κορινθιακής σταφίδας που έχουν αναγνωρισθεί ως προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) και δύο ως Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ):
- η Κορινθιακή σταφίδα που παράγεται στην περιοχή της Αιγιαλείας του Νομού Αχαΐας με την ονομασία «ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗ ΣΤΑΦΙΔΑ ΒΟΣΤΙΤΣΑ»
- η Κορινθιακή σταφίδα που παράγεται στο Νομό Ζακύνθου, με την επωνυμία «ΣΤΑΦΙΔΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ»
- η Κορινθιακή σταφίδα που παράγεται στο Νομό Ηλείας έχει αναγνωριστεί ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) με την ονομασία «ΣΤΑΦΙΔΑ ΗΛΕΙΑΣ»
- η σταφίδα σουλτανίνα που παράγεται στην Κρήτη έχει αναγνωριστεί ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) με την ονομασία «ΣΤΑΦΙΔΑ ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑ ΚΡΗΤΗΣ»
| Ισχύουσα Εθνική νομοθεσία: |
- Ν.Δ.αριθμ.3999/23.10.1959(ΦΕΚ230 Α΄1959). Περί ελέγχου του Εξαγωγικού Εμπορίου και άλλων τινών διατάξεων
- Ν.Δ.αρίθμ.243/22.07.1969 (ΦΕΚ144 Α΄1969). Περί βελτιώσεως και προστασίας της αμπελουργικής παραγωγής
- Π.Δ.αριθμ.2538/27.11.1997(ΦΕΚ242 Α΄1997). Τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας για τα γεωργικά και κτηνιατρικά φάρμακα, ρύθμιση χρεών συνεταιριστικών οργανώσεων και άλλες διατάξεις
- Β.Δ.(ΦΕΚ 19 Α 1956) Περί μέτρων ελέγχου Τρυγητού, αποξηράνσεως, εμπορίας, συσκευασίας και προστασίας της ποιότητος της Κορινθιακής σταφίδος
- Β.Δ.αριθμ.552/21.06.1966(ΦΕΚ132 Α'1966). Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του από 30.12.55 Β.Δ.‹‹περί μέτρων ελέγχου τρυγητού, αποξηράνσεως, εμπορίας, συσκευασίας και προστασίας της ποιότητος της Κορινθιακής σταφίδος
- Β.Δ.αριθμ.735/30.11.1971(ΦΕΚ253 Α΄1971). Περί αντικαταστάσεως του άρθρου 8 του Β.Δ)τος υπ΄αριθ.552)1966.‹‹περί μέτρων Ελέγχου Τρυγητού, Αποξηράνσεως, Εμπορίας, Συσκευασίας και Προστασίας της Ποιότητος της Κορινθιακής Σταφίδος››
- Π.Δ.αριθμ.653/23.09.1975(ΦΕΚ 216 Α΄1975). Περί τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου της προς εξαγωγήν προοριζόμενης Κορινθιακής σταφίδος
- Π.Δ.896/28.11.1978(ΦΕΚ214 Α΄1978). Περί τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου της προς εξαγωγήν προοριζομένης σταφίδος σουλτανίνας
- Π.Δ.1357/19.12.1981. Επιβολή τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου επί των εις το εσωτερικόν διακινουμένων σταφίδων κορινθιακής και σουλτανίνας
- Π.Δ.αριθμ.435/21.06.1982(ΦΕΚ 78 Α΄1982). Εξαγωγή μη τυποποιημένων σταφίδων κορινθιακής και σουλτανίνας καθώς και ξηρών σύκων στα κράτη-μέλη της Ε.Ο.Κ
- Π.Δ.αριθμ.215/13.06.1986(ΦΕΚ 87 Α΄1986). Εξαγωγή σταφιδόκαρπου παλαιών εσοδειών
- Π.Δ.αριθμ.43/9.02.1987(ΦΕΚ13 Α΄1987). Τροποποίηση των Π.Δ/των:α)653/1975 ‹‹περί τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου της προς εξαγωγήν προοριζόμενης Κορινθιακής σταφίδος›› (ΦΕΚ 216Α) και β)896/1978‹‹περί τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου της προς εξαγωγήν προοριζομένης σταφίδος σουλτανίνας›› (ΦΕΚ 214Α)
- Π.Δ.αριθμ.53/23.02.1987(ΦΕΚ26 Α΄1987). Τροποποίηση των Π.Δ/των:α)653/1975 ‹‹περί τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου της προς εξαγωγήν προοριζόμενης Κορινθιακής σταφίδος›› (ΦΕΚ 216Α) και β)896/1978‹‹περί τυποποιήσεως και ποιοτικού ελέγχου της προς εξαγωγήν προοριζομένης σταφίδος σουλτανίνας›› (ΦΕΚ 214Α)
- ΚΥΑ αριθμ.10849/12.05.1956 (ΦΕΚ91 Β'1956). Περί καθορισμού λιμένων εξαγωγής σταδίδος σουλτανίνας
- ΥΑ αριθμ.315353/5417(ΦΕΚ 795 Β'1979). Περί ποιοτικών προδιαγραφών παραγωγικών τύπων σουλτανίνας
- ΥΑ αριθμ.331080/01.10.2008(ΦΕΚ2033 Β΄2008). Ρυθμίσεις διακίνησης σταφίδας εσοδείας έτους 2008 και εφεξής
Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
|
Δ/νση Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων