Ντάλια
Κοινή Ονομασία | Ντάλια |
Βοτανική-Λατινική Ονομασία | Dahlia hybrida |
Γένος | Ντάλια (Dahlia) |
Οικογένεια | Σύνθετα (Compositae) |
Τάξη | Αστερώδη (Asterales) |
Η ντάλια (Dahlia) ανήκει σε γένος ανθοφόρων θαμνοειδών φυτών, ενδημικών του Μεξικού της Κεντρικής Αμερικής και της Κολομβίας. Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων ( Compositae.) Περιλαμβάνει περίπου τριάντα είδη και ανθίζει κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Αποτελεί το εθνικό λουλούδι στο Μεξικό.
Περιγραφή
Είναι θαμνώδη φυτά και το ύψος τους ποικίλει από 45εκ μέχρι και 1μ.
Οι ντάλιες αναπτύσσουν ένα πλούσιο, όμορφο, ανοιχτοπράσινο φύλλωμα το οποίο στολίζεται από λαμπερά μεγάλα άνθη για πολλούς μήνες. Λόγω της θαμνώδης ανάπτυξή τους μπορούν να φυτευτούν είτε σε σειρές για έντονο αποτέλεσμα είτε μεμονωμένα σε γλάστρες στο μπαλκόνι. Ανθίζουν συνέχεια, από αρχές καλοκαιριού μέχρι και τα μέσα φθινοπώρου με πολύχρωμα ακόμα και δίχρωμα φουντωτά λουλούδια που τραβούν τα βλέμματα όλων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ντάλιες με τα πελώρια άνθη η διάμετρος των οποίων φτάνει τα 20εκ.
Οι ντάλιες έχουν μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, τύπο λουλουδιών, υψών και κρατάνε μέχρι τα πρώτα κρύα του φθινοπώρου, που λίγα άλλα είδη μπορούν να τις συναγωνιστούν. Φέρνουν χρώμα, σχήμα και ενδιαφέρον στον κήπο αφού τον γεμίζουν με χρωματιστά καλοκαιρινά άνθη.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΝΤΑΛΙΑΣ
1) Πότε και πού θα φυτέψετε τα ριζώματα της ντάλιας.
Οι ντάλιες σε αντίθεση με τους φθινοπωρινούς βολβούς, όπως π.χ. οι τουλίπες, πρέπει να φυτεύονται σε ζεστό χώμα. Η άνοιξη είναι η καλύτερη περίοδος αφού οι μέρες είναι μεγαλύτερες και θερμότερες.
Οι ντάλιες μπορούν να αναπτυχθούν σχεδόν σε κάθε τοποθεσία και σε κάθε τύπο χώματος. Απλά διαλέξτε μια ηλιόλουστη θέση , μακριά από δέντρα, και αν είναι δυνατό προστατευμένη από ανέμους. Θα πρέπει να δέχονται τουλάχιστο μισή μέρα ηλιακό φως, κι αν δέχονται περισσότερο ακόμα καλύτερα.
Οι ρίζες της ντάλιας αναπτύσσονται επιφανειακά και όχι τόσο σε βάθος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα φυτά να λυγίζουν εύκολα από τους ανέμους και η υποστήριξή τους είναι αναγκαία.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που χρειάζεται να προσέξετε είναι η ποιότητα του εδάφους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα καλό χώμα κήπου είναι αρκετό. Αλλά η καλή αποστράγγιση του εδάφους είναι ζωτική για τις ντάλιες. Αν το έδαφος κρατάει επιφανειακά νερό για αρκετές ώρες μετά από κάποια βροχή, το πιθανότερο είναι ότι χρειάζεται να ανακατευτεί με οργανικές ουσίες όπως τύρφη, χούμος, άμμος ή καλοχωνεμένη κοπριά. Ένα μείγμα από όλα αυτά τα υλικά είναι ότι καλύτερο σε συνδυασμό με το πλούσιο χώμα του κήπου.
2) Αποστάσεις φύτευσης: Φροντίζουμε η απόσταση μεταξύ των φυτών να είναι περίπου 40-60εκ. ανάλογα με την ποικιλία. Οι χαμηλότερες ποικιλίες μπορούν να φυτευτούν κοντύτερα μεταξύ τους αλλά πρέπει να προσέξουμε πόσο κοντά θα γίνει αυτό, διότι αν θελήσουμε να βγάλουμε τα ριζώματα το φθινόπωρο πιθανό είναι να τα βρούμε μπλεγμένα μεταξύ τους.
Αν φυτέψουμε σε σειρές φροντίζουμε να έχουν απόσταση ένα με ενάμιση μέτρο μεταξύ τους ανάλογα με το μέγεθος του φυτού. Αν φυτέψουμε σε πυκνότερες σειρές, τα φυτά θα αναπτυχθούν πολύ σε ύψος καθώς θα ψάχνουν για φως και δύσκολα θα μπορέσουμε να τα περιποιηθούμε καθώς δεν θα περνάμε εύκολα ανάμεσα στις σειρές. Η πυκνή φύτευση επίσης περιορίζει την ομαλή κυκλοφορία του αέρα στα χαμηλότερα φύλλα και μπορεί έτσι να αναπτυχθούν ασθένειες.
Οι τρύπες που θα σκάψουμε πρέπει να έχουν βάθος 12 με 15 εκατοστά. Η φύτευσή τους είναι εύκολη καθώς έρχονται σε μορφή ριζώματος. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να βρούμε τον κομμένο βλαστό του ριζώματος και να τον τοποθετήσουμε στο χώμα με κατεύθυνση προς τα πάνω.
Προσέχουμε κατά την διάρκεια του φυτέματος να μην σπάσουμε τον κομμένο βλαστό, γιατί πάνω σε αυτόν υπάρχουν τα "μάτια" από όπου θα ξεκινήσει η καινούρια βλάστηση.
Στήριξη
Οι ποικιλίες που φτάνουν σε ύψος περίπου 1μ. θα χρειαστεί να τις στηρίξουμε σε πάσσαλο, τον οποίο πρέπει να βάλουμε στο χώμα πρώτα και όχι αργότερα γιατί θα υπάρχει κίνδυνος να καταστρέψουμε το ρίζωμα. Καρφώνουμε έναν ανθεκτικό πάσαλο στο έδαφος δίπλα στις τρύπες που θα φυτέψουμε τα ριζώματα.Δεν χρειάζεσαι προσθήκη λίπασματος στην τρύπα κατά τη φύτευση γιατί θα βλάψουμε το τρυφερό ριζικό σύστημα.
Άρδευση
Μόλις φυτέψουμε τα ριζώματα ντάλιας στο χώμα, ποτίζουμε καλά. Από κει και πέρα δεν ποτίζουμε συχνά αλλά μόνο όταν στεγνώνει το χώμα σε βάθος 2-4εκ. Διαφορετικά μπορεί να αναπτυχθούν μύκητες και να σαπίσει το ρίζωμα. Τα ριζώματα θα αρχίσουν να αναπτύσσονται με τη ζέστη και την υγρασία του εδάφους. Είναι ζωτικό να σχηματίσουν ένα ριζικό σύστημα νωρίς για να εξελιχθούν σε δυνατά και υγιή φυτά.
Καθώς τα φυτά αρχίζουν να αναπτύσσονται μπορούμε να συνεχίσουμε την άρδευση κάθε λίγες μέρες. Η άρδευση είναι απαραίτητη στις περισσότερες περιοχές κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Γενικά, η ντάλια χρειάζεται πολύ νερό για να καταφέρει όχι μόνο να ανθίσει αλλά και να επιζήσει. Μια έντονη περίοδος ξηρασίας μπορεί να την καταστρέψει κυριολεκτικά.Αρδεύουμε τις ντάλιες στη ρίζα και προσέχουμε να μην βρέχουμε το φύλλωμα για να μην αναπτυχθούν ασθένειες αλλά και για να εξοικονομήσουμε νερό. Ποτίζοντας στη ρίζα, το φυτό παίρνει νερό ακριβώς εκεί που χρειάζεται. Το νερό δεν πρέπει να λιμνάζει γύρω από το λαιμό του φυτού και το χώμα να στραγγίζει καλά.
4) Φροντίδα της ντάλιας κατά την ανάπτυξή της
Αφού τελειώσει το στάδιο του φυτέματος, θα πρέπει να φροντίσουμε τα φυτά για να δώσουν όμορφα και εντυπωσιακά λουλούδια. Καθαρίζουμε τακτικά την περιοχή από τα αγριόχορτα και αφαιρούμε τα σπασμένα ή κατεστραμμένα φύλλα και κλαδιά. Η καλή κυκλοφορία του αέρα είναι απαραίτητη στα φυτά αυτά, ειδικά στα χαμηλά φύλλα κοντά στο έδαφος για να μην προκαλούνται ασθένειες. Γι’ αυτό, όταν ψηλώσουν πάνω από πενήντα εκατοστά αφαιρούμε τα χαμηλότερα φύλλα για να διευκολύνουμε την κυκλοφορία του αέρα.
Σαν φυτό θα χρειαστεί σίγουρα στήριξη και η αφαίρεση των μαραμένων λουλουδιών θα δώσει ώθηση για συνέχιση της ανθοφορίας όσο αυτή είναι δυνατή.
Στήριξη ντάλιας
Όπως έχουμε αναφέρει παραπάνω, η ντάλια αναπτύσσει επιφανειακό και μικρό ριζικό σύστημα συνεπώς είναι ευάλωτο φυτό στους ανέμους. Όταν τα φυτά φθάσουν στα 30-40εκ. ύψος, χρειάζονται δέσιμο στους πασσάλους που έχουμε ήδη τοποθετήσει κατά τη φύτευση. Ένας δυνατός άνεμος μπορεί να ρίξει τα φυτά στο έδαφος ή ακόμα χειρότερα να σπάσει το βλαστό τους. Γι' αυτό θα πρέπει να δένουμε τα φυτά στους πασσάλους κάθε πενήντα εκατοστά.
Μετά την ανθοφορία
Αφού τελειώσει η ανθοφορία των φυτών, συνεχίζουμε να ποτίζουμε και να λιπαίνουμε για 2-6 εβδομάδες ή καλύτερα μέχρι να κιτρινίσουν και να ξεραθούν τα φύλλα μόνα τους. Αυτό το διάστημα μαζεύει το ρίζωμα δύναμη για να μπορέσει να ξανανθίσει τον επόμενο χρόνο. Όταν το πάνω μέρος του φυτού ξεραθεί, βγάζουμε προσεκτικά το ρίζωμα και κόβουμε το βλαστό του 2εκ. πάνω από τη μύτη του ριζώματος. Απομακρύνουμε εξωτερικά το περίσσιο χώμα . Αφαιρούμε τις κατεστραμμένες ρίζες και τα αφήνουμε να στεγνώσουν για μερικές μέρες. Τα τοποθετούμε τα σε δοχεία (όχι ερμητικά κλειστά) ή χάρτινες κούτες με καθαρή άμμο, πριονίδι, τύρφη ή βερμικουλίτη και τα αποθηκεύουμε σε ένα προστατευμένο, σκιερό και δροσερό χώρο (5-10οC) π.χ. σε μια αποθήκη μέχρι την άνοιξη που θα τα ξαναφυτέψουμε. Φροντίζουμε για τον καλό αερισμό του χώρου. Δεν φυλάσσουμε τα ριζώματα σε πολλά στρώματα το ένα πάνω στο άλλο και τα απομακρύνουμε από φρούτα και λαχανικά.Γενικά, οι βολβοί φθινοπωρινής φύτευσης μπορούν να παραμείνουν στο χώμα και να ξανά βλαστήσουν και να ανθίσουν την επόμενη χρονιά. Αντίθετα, τους βολβούς που φυτεύουμε την άνοιξη, καλύτερα να τους βγάζουμε από το χώμα το φθινόπωρο και να τους ξαναφυτεύουμε την επόμενη άνοιξη.
Λίπανση
Με λίπανση μία φορά την εβδομάδα με υδατοδιαλυτό λίπασμα είναι αρκετή ώστε τα λουλούδια θα ανθίζουν πιο θεαματικά. Ξεκινάμε την λίπανση μόλις αρχίσουν να βλασταίνουν και συνεχίζουμε μέχρι και 4 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της άνθισης.
5) Εχθροί
Δύο από τους σημαντικότερους εχθρούς της Ντάλιας είναι τα σαλιγκάρια και τα ζιζάνια:
Α)Τα σαλιγκάρια εμφανίζονται μόλις το φυτό πετάξει τους νέους τρυφερούς βλαστούς του και αντιμετωπίζονται με προσθήκη δολωμάτων για σαλιγκάρια σε όλη την περιοχή. Ο τρόπος αυτός είναι ο πιο πρακτικός και αποτελεσματικός.
Β) Ο δεύτερος εχθρός της ντάλιας είναι τα ζιζάνια τα οποία μπορούν να πνίξουν κυριολεκτικά την Ντάλια και να την σκοτώσουν. Το ξεχορτάριασμα λοιπόν είναι μια σημαντική υπόθεση για την επιβίωση της. Καλό είναι να το πραγματοποιείται όταν είναι ακόμα μικρά τα φυτά ώστε η απομάκρυνσή τους να είναι ευκολότερη.