ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 30 Σεπτεμβρίου 2013

Άρθρο
Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη στην εφημερίδα «Καθημερινή»

«Η γεωργία της γνώσης και της καινοτομίας»

«Η κοινωνία μας θέτει ολοένα και ψηλότερα τον πήχη των προσδοκιών και απαιτήσεων από τη γεωργία. Ποιες είναι αυτές οι απαιτήσεις που κατά σύμπτωση όλες αρχίζουν από το αγγλικό -F-;

• Τρόφιμα (Foods): Απαιτείται διπλασιασμός της παραγωγής τροφίμων τα επόμενα 15-20 χρόνια προκειμένου να υπάρχει διατροφική αυτάρκεια για να αντιμετωπιστεί η δημογραφική αύξηση που παρατηρείται με τον διπλασιασμό και σύντομα τριπλασιασμό του παγκόσμιου πληθυσμού.
• Ζωοτροφές (Feeds): Απαιτείται αύξηση της εγχώριας, αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, παραγωγής των ζωοτροφών, ώστε να θρέψουμε τα ζώα μας, να ενισχύσουμε την κτηνοτροφία και να απαλλαγούμε από το εξαιρετικά υψηλό κόστος προμήθειας εισαγόμενων ζωοτροφών
• Ίνες (Fibers): Απαιτείται αύξηση της καλλιέργειας των κλωστικών φυτών – ειδικά του βαμβακιού – για να καλυφθεί η παραγωγή περισσότερων νημάτων, υφασμάτων και ρούχων από φυτικές ίνες και λιγότερων από συνθετικές πρώτες ύλες (προϊόντων πετρελαίου).
• Ανθοκομικά (Flowers): Απαιτείται αύξηση της παραγωγής περισσότερων δρεπτών ανθέων και γενικότερα καλλωπιστικών φυτών για αισθητικούς σκοπούς και για δημιουργία χώρων αναψυχής (βοηθητικά γήπεδα ποδοσφαίρου, γκολφ, κ.α.)
• Αρωματικά και Φαρμακευτικά φυτά (Fumes): Οι φαρμακευτικές, καθώς και οι βιομηχανίες καλλυντικών απαιτούν ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες πρώτων υλών, δηλαδή αιθέριων ελαίων, που προέρχονται από αρωματικά - φαρμακευτικά φυτά. Επιπλέον, οι ουσίες αυτές έχουν ευρεία χρήση στη σαπωνοποιία και τη παραγωγή ζωοτροφών.
• Βιοκαύσιμα (Fuels): Καθώς το πετρέλαιο εξαντλείται, απαιτείται αύξηση της παραγωγής καυσίμων από τα φυτά είτε με τη μορφή βιοπετρελαίου, είτε ως βιοαιθανόλη. Οι βιοαιθανόλες από τα φυτά παράγονται ήδη και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ποτών (ούζο, ρακί, ρούμι, ουίσκι κ.α.), εντούτοις οι ποσότητες που απαιτούνται ως καύσιμη ύλη στα ΜΜΜ είναι πολύ μεγαλύτερες.

Ωστόσο, παρά τις απαιτήσεις αυτές, η ίδια κοινωνία συρρικνώνει συνεχώς τους διαθέσιμους πόρους για την παραγωγή: ακριβότερη ενέργεια, δημογραφικά γηρασμένο και περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό, λιγότερα και ακριβότερα φυτοφάρμακα και λιπάσματα, λιγότερα και υποβαθμισμένα εδάφη, μειωμένο νερό άρδευσης κ.α.

Οι παραπάνω περιορισμοί οξύνονται καθημερινά και λόγω της κλιματικής αλλαγής. Δείτε το μεγάλο πρόβλημα που δημιούργησε η φετινή ακαρπία των δέντρων.

Ο μοναδικός τρόπος για να ανταποκριθεί επιτυχώς η γεωργία στις παραπάνω προκλήσεις, είναι να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τη γνώση, την έρευνα, την τεχνολογία και την καινοτομία. Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί ραγδαίες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Ενδεικτικά παραδείγματα καινοτομιών που χρησιμοποιούνται ήδη στη γεωργία αποτελούν η ρομποτική (στον εμβολιασμό των φυτών), η πληροφορική (στη γεωργία ακριβείας), νέες μορφές ενέργειας όπως η γεωθερμία (στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες), η γονιδιωματική τεχνολογία (στην πιστοποίηση της ποιότητας των ΠΟΠ, ΠΓΕ προϊόντων μας).

Κύριο «εργαλείο» μεταφοράς καινοτομιών σ’ αυτούς που τη χρειάζονται από αυτούς που τη παράγουν, είναι οι λεγόμενες «συμπράξεις καινοτομίας» μεταξύ ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων, γεωργών, ομάδων παραγωγών, μεταποιητικών βιομηχανιών, αλυσίδων διακίνησης και των καταναλωτών. Η δημιουργία τέτοιων «συμπράξεων» με συμμετοχή ανθρωπίνου δυναμικού και φορέων από όλους τους «κρίκους» της παραγωγικής αλυσίδας αποτελεί κεντρική πολιτική του ΥΠΑΑΤ. Οι συμπράξεις αυτές παρέχουν την ευκαιρία να υποστηριχθεί ο τομέας της γεωργίας όχι μόνο από το κράτος, αλλά και από τη τοπική αυτοδιοίκηση και τους παραγωγικούς φορείς. Οι συμπράξεις έρχονται να μετριάσουν και να θεραπεύσουν διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής γεωργίας, όπως ο μικρός και κατακερματισμένος κλήρος, μετατρέποντας το ατομικό μικρό «εγώ» στο «πολλοί μαζί», αξιοποιώντας καινοτόμα εργαλεία, όπως η συμβολαιακή γεωργία, οι ομάδες παραγωγών και οι υγιείς συνεταιρισμοί.

Η ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας στον πρωτογενή τομέα, αποτελεί χρηματοδοτική προτεραιότητα στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2014 – 2020. Ενδεικτική της αναγνώρισης της Ευρώπης, είναι η αύξηση των κονδυλίων που θα διατεθούν στην έρευνα για το γεωργικό τομέα, τα οποία αναμένεται να είναι 3πλάσια με 4πλάσια σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο.

Προετοιμαζόμενοι για την νέα αυτή εποχή και τις προκλήσεις - ειδικά στο κομμάτι ενίσχυσης και προώθησης της έρευνας και της καινοτομίας στη γεωργία - καταβάλλουμε τεράστια προσπάθεια, καθώς ο ρόλος του τομέα της αγροτικής έρευνας και των Ινστιτούτων του Υπουργείου μας είχε υποβαθμιστεί κατά τα προηγούμενα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό ανακοινώσαμε την πρόσληψη 100 ερευνητών στον Οργανισμό ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, προκειμένου να «ξαναζωντανέψουμε» τα Ινστιτούτα μας με κρίσιμη μάζα νέων επιστημόνων, δραστηριοποιώντας τα και πάλι στον τομέα της εφαρμοσμένης γεωργικής έρευνας. Παράλληλα, εκτός από τους νέους ερευνητές, θα προχωρήσουμε στη πρόσληψη άλλων 150 Μεταδιδακτορικών Επιστημόνων και 150 κατόχων Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών. Με αυτό τον τρόπο θα συμβάλλουμε τόσο στην ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στον πρωτογενή μας τομέα, όσο και στην αποτροπή της «διαρροής» του επιστημονικού δυναμικού της χώρας μας προς το εξωτερικό. Επίσης εγκρίθηκε χρηματοδότηση ύψους 20 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση προγράμματος εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης νέων αγροτών προκειμένου να αποκτήσουν νέες γνώσεις σε νέες τεχνολογίες.

Ο πρωτογενής τομέας του τόπου μας σε «συνέργεια» με το δευτερογενή της μεταποίησης, αλλά και τον τριτογενή του τουρισμού παρέχει ειδικά σήμερα, τεράστιες δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιήσουμε. Το ΥΠΑΑΤ αποτελεί το βασικό καταλύτη και υποστηρικτή τέτοιων πρωτοβουλιών.

Η αξιοποίηση της γνώσης, της καινοτομίας και της έρευνας σε όλους τους «κρίκους» της αλυσίδας του αγροδιατροφικού τομέα, σε συνδυασμό με την επιχειρηματικότητα αποτελούν τις σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις, προκειμένου η ελληνική γεωργία να ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις που θέτει η κοινωνία μας σήμερα και να γίνει και πάλι «πυλώνας» ανάπτυξης του τόπου μας».