ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 19 Μαΐου 2013
Σημεία συνέντευξης
Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιου Τσαυτάρη,
στο Ρ/Φ «ΑΘΗΝΑ 9.84» και στους δημοσιογράφους Γιάννη Θεοδόση και Φρόσω Ζαγορίτου
Για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και τις στοχευμένες προσπάθειες στην αγορά της Κίνας
Δημοσιογράφος: Υπουργέ καλή σας ημέρα, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την αποδοχή της πρόσκλησης. Διαβάζαμε προηγουμένως ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη που έχετε παραχωρήσει στην εφημερίδα «Ημερησία», με τίτλο «Δεξαμενή χεριών η ελληνική γεωργία». Είδαμε τα μηνύματα και συνομιλήσαμε με ανθρώπους της αγοράς που βρίσκονται στην Κίνα, που παρακολούθησαν το ταξίδι του Πρωθυπουργού. Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για αγροτικά ποιοτικά προϊόντα. Την εκτίμησή σας θα ήθελα και αν μπορούμε να επενδύσουμε ακόμα περισσότερο σ’ αυτόν τον τομέα.
Υπουργός: Και μπορούμε και πρέπει. Αυτό που βλέπετε αυτή τη στιγμή στην Κίνα δείχνει το αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που κάνουμε εδώ και καιρό, πρώτον, να στρέψουμε την προσοχή του κόσμου και τη γεωργία μας ολόκληρη προς μια ποιοτική γεωργία, να φύγουμε δηλαδή από μια γεωργία χαμηλού κόστους, που δεν ταιριάζει στη χώρα μας. Να πάμε προς μια γεωργία περισσότερο ποιοτικών προϊόντων, με ονομασία προέλευσης, με βιολογικό τρόπο παραγωγής, με γεωγραφικές ενδείξεις, τώρα με σήματα παραδοσιακής γεωργίας, ορεινής, νησιώτικης κλπ. Μάλιστα αυτά τα προϊόντα θέλει όλη η παγκόσμια αγορά και φυσικά και ο Έλληνας καταναλωτής και ιδιαίτερα η Κίνα. Ειδικά με την Κίνα κάναμε επισταμένες προσπάθειες σε δύο μέτωπα. Πρώτον, στοχευμένα επιδιώξαμε να υποστηρίξουμε συγκεκριμένα προϊόντα μας, πρωταρχικά το λάδι, δευτερευόντως τα φρούτα και τα λαχανικά, ιδιαίτερα τα ακτινίδια και τα πορτοκάλια, γιατί οι Κινέζοι κάνουν μια μεγάλη στροφή προς αυτήν την κατανάλωση.
Όταν ήρθε ο Κινέζος Υπουργός Γεωργίας, είχαμε εκτεταμένες συζητήσεις γι’ αυτά τα θέματα. Επίσης, ετέθη το μεγάλο ενδιαφέρον των Κινέζων για το ελληνικό βαμβάκι, κάτι που φάνηκε και τώρα στις συζητήσεις με τις εταιρείες που πουλούν βαμβάκι στην Κίνα. Κάναμε κι ένα δεύτερο βήμα, που είχε εξίσου πολύ μεγάλη σημασία. Στο πλαίσιο του FAO και στις συζητήσεις που κάναμε, κατάλαβα ότι οι Κινέζοι ενδιαφέρονται και είναι φυσικό γιατί έχουν πολύ μεγάλο καταναλωτικό κοινό, για μεγάλες ποσότητες λαδιού, όχι για τις λίγες ποσότητες που μπορεί να παράξει η Ελλάδα. Άρα στο πλαίσιο του FAO, συζητώντας και με τους συναδέλφους της Ισπανίας και της Ιταλίας, φέραμε εκεί τον Αντιπρόεδρο της Κινεζικής Κυβέρνησης και είχαμε μια μεγάλη συζήτηση - διαπραγμάτευση μεταξύ των τριών χωρών και της Κινέζικης Κυβέρνησης, την οργάνωσε μάλιστα η Κινέζικη Κυβέρνηση μετά τις συζητήσεις που έκανα, όπου ενδιαφέρθηκαν για όλο το λάδι της Μεσογείου. Φανταστείτε τι προοπτικές έχει το ελληνικό λάδι στην Κίνα.
Δημοσιογράφος: Κύριε Υπουργέ, για να ξαναγυρίσουμε στη συνέντευξη που δώσατε στην εφημερίδα «Ημερησία» που μιλάτε για «δεξαμενή χεριών στην ελληνική γεωργία», τι ευκαιρίες απασχόλησης υπάρχουν σήμερα για τους νέους που ψάχνουν μια μόνιμη δουλειά και όχι παροδική;
Δράσεις για την υποστήριξη της απασχόλησης και του ανθρώπινου δυναμικού στον αγροτικό τομέα
Υπουργός: Πράγματι, ανέκαθεν, όπως λέω και στη συνέντευξή μου, η γεωργία ήταν μια μεγάλη «δεξαμενή» χεριών. Πολύς κόσμος έβρισκε δουλειά στη γεωργία, ασχολιόταν με τα γεωργικά θέματα με την ευρύτερη έννοια, όχι μόνο με τη φυσική παραγωγή αλλά και την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη δασική παραγωγή κλπ.
Αυτή τη στιγμή που το πιο αυξημένο κοινωνικό - οικονομικό μας πρόβλημα είναι το θέμα της ανεργίας. Σας θυμίζω, όπως είπαμε και στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, είδαμε ότι σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο στην Ελλάδα υπάρχει μια δημογραφική γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, καθώς μόνο το 6% των αγροτών είναι κάτω των 35 χρόνων. Δηλαδή σε δύο χρόνια δεν θα υπάρχουν αγρότες αν πάμε με αυτούς τους ρυθμούς. Γι’ αυτό και στη νέα ΚΑΠ, 2% του συνολικού προϋπολογισμού θα πρέπει να πάει στην υποστήριξη της εισόδου νέων ανθρώπων στη γεωργία. Άρα λοιπόν από αυτή την άποψη και ειδικά αυτή την ώρα και στη συγκεκριμένη κοινωνική και οικονομική συγκυρία, δίδεται μια μεγάλη ευκαιρία και προοπτική να ασχοληθεί κάποιος με τη γεωργία. Να παράξει και με τον τρόπο αυτό να βρει δουλειά και ο ίδιος και η οικογένειά του και να συμβάλει και στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Δείτε, όπως είπαμε προηγουμένως για την Κίνα και το λάδι, το βαμβάκι, τα φρούτα και τα άλλα προϊόντα, όπως θα μπορούσα να σας πω κι άλλες τέτοιες εξαγωγές με τα ροδάκινα, τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα στη Ρωσία, τα κρασιά μας, που πήγαμε πολύ καλά φέτος σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική, τα γιαούρτια, τα τυριά μας, ειδικά τη φέτα και το γιαούρτι που με τις στοχευμένες δράσεις που κάναμε σε Αμερική και Καναδά, οι τσιπούρες και τα λαβράκια των ιχθυοτροφείων μας κλπ.
Υπάρχει μεγάλη προοπτική απασχόλησης για αυτό και το Υπουργείο κάνει μεγάλη προσπάθεια να παίξει καταλυτικό ρόλο και να βοηθήσει την επιστροφή στη γεωργία, να γυρίσουμε στη γη μας.
Οι ευκαιρίες είναι εκεί και ιδιαίτερα για τους μορφωμένους, για τους νέους, τα παιδιά που είναι εξοικειωμένα με την πληροφορική, το διαδίκτυο, τη σημασία της τυποποίησης, την προσπάθεια προς την εξωστρέφεια, τη διερεύνηση αγορών κλπ.
Θέλω όμως να πω με την ευκαιρία αυτή μια και μιλάμε για νέους και ανθρώπινο δυναμικό, στο πρόγραμμα αυτό που θα ξεκινήσει σύντομα, μεγάλη σημασία θα έχει να στρέψουμε προς τη γεωργία νέους ανθρώπους που είναι επιστήμονες.
Θα προσλάβουμε για παράδειγμα 100 επιστήμονες, ερευνητές στον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ δηλαδή στο ερευνητικό κομμάτι και το τεχνολογικό. Θα πάρουμε επίσης στον ίδιο χώρο περίπου 200 άτομα με μεταπτυχιακούς τίτλους, διδακτορικά κλπ.
Πρέπει να σταματήσουμε την εκροή και την έξοδο από τη χώρα μας ανθρώπων μορφωμένων, με μεταπτυχιακούς τίτλους, σπουδαγμένων, με σημαντικές γνώσεις.
Αυτοί αποτελούν σήμερα το παρόν, δηλαδή του μέλλοντος της γεωργίας μας. Δεν πρέπει να χάνονται αυτοί οι «εγκέφαλοι» είναι ότι πολυτιμότερο έχει ο τόπος, είναι ο «αφρός» της κοινωνίας μας.
Και είναι κρίμα μια κοινωνία που ξόδεψε τόσα χρήματα να τους σπουδάσει, να κάνουν μεταπτυχιακά, να κάνουν διδακτορικά κλπ, τώρα να τους παραδώσει έτοιμους στις ξένες αγορές.
Για την ενίσχυση της συμβολαιακής γεωργίας και τις συμπράξεις καινοτομίας στον αγροδιατροφικό τομέα
Δημοσιογράφος: Υπουργέ πόσο εύκολη είναι για ένα νέο επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στον αγροτικό τομέα, να απευθυνθεί σε αγορές καινούργιες, όπως είναι για παράδειγμα η Κίνα. Υπάρχει δηλαδή κάποιος φορέας που μπορεί να τον καθοδηγήσει; Πού μπορεί να απευθυνθεί δηλαδή για να πουλήσει την παραγωγή του - για παράδειγμα το πολύ καλής ποιότητας λάδι που παράγει - πως θα έρθει σε επαφή δηλαδή με τους αρμόδιους και πώς μπορούν να απλουστευθούν οι διαδικασίες;
Υπουργός: Να πάρουμε από την αρχή τα βήματα που απαιτούνται, ένα – ένα, για να δείτε πού και πώς μπορούμε να τον υποστηρίξουμε. Κατ’ αρχήν χαίρομαι που δηλώνετε εξ’ αρχής ότι πρώτον κανένας δεν πρέπει να καταπιαστεί μόνος του να κάνει κάτι και δεύτερον να καλλιεργήσει κάτι και να σκεφτεί μόνος του που θα το πουλήσει, να αρχίσει δηλαδή να καλλιεργεί και να παράγει χωρίς να ξέρει που θα πουλήσει τη σοδειά του.
Θα έλεγα να αρχίσει από το αντίθετο. Θα πρέπει δηλαδή πρώτα να εξασφαλίσει κάποιος αυτό που θα καλλιεργήσει, πού θα το δώσει και μάλιστα να το έχει σιγουρέψει. Αν είναι δυνατόν να το έχει συμβολαιοποιήσει.
Γι’ αυτό με ακούτε επανειλημμένα να λέω με έμφαση στην προσοχή που πρέπει να δώσει ο κόσμος στη συμβολαιακή γεωργία. Πρέπει πριν ξεκινήσεις να κάνεις κάτι από τη σπορά, να έχεις σιγουρέψει τη διάθεση της παραγωγής σου.
Δημοσιογράφος: Πως μπορεί να γίνει αυτό;
Σήμερα γίνεται σε πάρα πολλά προϊόντα. Και με αυτό θα ήθελα να συνεχίσω, λέω δηλαδή «μην κάνεις κάτι μόνος σου». Για παράδειγμα θέλει κάποιος να καλλιεργήσει κριθάρι για την παραγωγή μπύρας. Σήμερα υπάρχει μια εταιρεία που κάνει συμβόλαια με γεωργούς σε περίπου 50.000 στρέμματα και τους λέει «θέλω να μου παράξετε αυτό το συγκεκριμένο κριθάρι». Δίστιχο λέγεται το συγκεκριμένο κριθάρι, ενώ το άλλο κριθάρι που κάνει τη ζωοτροφή ή ακόμα – ακόμα και την ανθρώπινη τροφή όπως είναι τα κριθαρόψωμα της Κρήτης, τα παξιμάδια κλπ, είναι εξάστιχα κριθάρια, έχουν δηλαδή έξι «ράχες».
Άρα, λοιπόν, δεν πρέπει να καλλιεργήσεις ένα τυχαίο κριθάρι και να πεις μετά «έλα να μου το αγοράσεις για να το κάνεις μπύρα». Όχι. Πρέπει να πας από την αρχή, να συνδεθείς με αυτήν την προσπάθεια της συμβολαιακής γεωργίας. Θα έχεις σιγουρέψει την τιμή, θα έχεις σιγουρέψει μια ρευστότητα από το ξεκίνημα, θα είσαι και εσύ μέρος ενός ευρύτερου κομματιού της διαπραγμάτευσης γιατί χιλιάδες άλλοι αγρότες θα κάνουν την ίδια δουλειά.
Το ίδιο γίνεται τώρα με τον καπνό και με το βιομηχανικό ροδάκινο, δηλαδή μπορείς να μπεις σε μια ομάδα ροδακινοπαραγωγών αν είναι ο τόπος σου σε περιοχές ροδακινοκαλλιέργειας. Σιγά – σιγά θα δείτε τώρα πως γίνεται αντίστοιχη συμβολαιακή συνεργασία στην γαλακτοπαραγωγή και στον κτηνοτροφικό τομέα.
Για παράδειγμα πρόσφατα επισκέφθηκα το Βόλο και πήγα στο συνεταιρισμό των κτηνοτρόφων που κάνουν εκεί δική τους γαλακτοκομική μονάδα, τώρα παρασκευάζουν γιαούρτι και θα το προωθήσουν στην αγορά , σε συνεργασία με μια μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Κάνουν συμβάσεις με ανθρώπους που καλλιεργούν ζωοτροφές, δηλαδή υπάρχει σύνδεση και με τη φυτική παραγωγή, έχουν επίσης συνεργασία με την επιστήμη, την έρευνα, δηλαδή με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με ινστιτούτα κλπ.
Αυτό λέγεται σύμπραξη καινοτομίας, συμβολαιακή γεωργία, cluster. Εκεί θα πρέπει να χτυπήσει την πόρτα ένας νέος και να πει «κοιτάξτε έχω 10 – 20 στρέμματα χωράφι, μπορώ να καλλιεργήσω για εσάς βίκο, κτηνοτροφικά κουκιά για τις ζωοτροφές, όσπρια, βαμβάκι κλπ.». Αυτός είναι ο τρόπος ο μεθοδικός, ο συστηματικός.
Με αυτόν τον τρόπο ένας παραγωγός έχει το πλεονέκτημα, αν μπει σε αυτήν την ομάδα της συμβολαιακής γεωργίας, να σιγουρέψει όλα τα εφόδιά του και να τα αγοράσει φθηνότερα. Γιατί άλλο είναι να πάνε για παράδειγμα 1.000 παραγωγοί μαζί με την εταιρεία που κάνει μπύρα μέσω της συμβολαιακής γεωργίας και να πουν «θέλουμε 100 τόνους κριθάρι για σπόρο. Δεν θέλουμε όμως να μας το πουλήσεις 1 ευρώ όπως θα μας το πουλούσες αν ερχόμασταν μόνος του ο καθένας, αλλά θα το πουλήσεις 0,3 ευρώ».
Δημοσιογράφος: Πολύ σωστό αυτό που λέτε κύριε Υπουργέ. Σας ευχαριστούμε πολύ.
Υπουργός: Εγώ σας ευχαριστώ πολύ, να είστε καλά, καλή σας ημέρα.