Συνέντευξη

Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Καθηγητή, Αθανάσιου Τσαυτάρη
στην εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» και το δημοσιογράφο Δημήτρη Μαρκόπουλο

«Τελικά οι νέοι μας στρέφονται στη γεωργία»

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μιλάει στο «business stories» για τον έναν χρόνο της θητείας του, τις μάχες για τη γεωργία, τις νίκες και τις ήττες
Κάποιοι μίλησαν κοροϊδευτικά για την προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜ.ΑΡ. να τοποθετήσουν εξωκοινοβουλευτικούς εκπροσώπους στην τρικομματική κυβέρνηση πέρυσι το καλοκαίρι. Όλοι ακούμε σχόλια και κριτικές για τον «προβληματικό» Αντώνη Μανιτάκη που δεν έδωσε άμεσα στοιχεία για τους οργανισμούς οι οποίοι θα έπρεπε να οδηγηθούν σε λουκέτο, τον «ανεξέλεγκτο» Αντώνη Ρουπακιώτη που με τις θέσεις του κατά καιρούς έφερε σε αμηχανία το Μέγαρο Μαξίμου, ή τον «δυσεύρετο» Ευάγγελο Λιβιεράτο. Η περίπτωση του κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη όμως είναι διαφορετική.

7.700 νέοι λόγω της υποστήριξης που τους παρασχέθηκε έμειναν στην ύπαιθρο ενώ άλλοι 6.000 επέστρεψαν στην καλλιέργεια της γης 
Άνθρωπος με γνώση του αντικειμένου του και πείρα, από την πρώτη ημέρα της υπουργίας του προσπάθησε να καλύψει τα πολιτικά κενά που είχε με δουλειά και τεχνοκρατικές εισηγήσεις. Ο ίδιος ποτέ δεν ζήλωσε δάφνες πολιτικού. Σε συμφωνία με τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο που τον πρότεινε και σε ενημέρωση του πρωθυπουργού, κατόρθωσε να χτίσει μια πολύ καλή σχέση κατανόησης με τον τελευταίο, με αποτέλεσμα σήμερα να θεωρείται όαση μέσα στην κακή ενδοκυβερνητική λειτουργία και επικοινωνία. Το «business stories», περίπου έναν χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στον τομέα της γεωργίας μίλησε με τον κ. Τσαυτάρη.

Πέρασε σχεδόν ένας χρόνος από την ανάληψη των καθηκόντων σας. Η κατάσταση και τότε και σήμερα είναι κρίσιμη. Ποιος είναι ο απολογισμός δράσεων μέσα στο πρώτο έτος της θητείας σας;
Δώσαμε και δίνουμε μάχες για την αντιμετώπιση άμεσων προβλημάτων, όπως η διαφύλαξη της απρόσκοπτης χρηματοδότησης, η ενίσχυση της ρευστότητας και η μείωση του κόστους παραγωγής των αγροτών. Δεν ήταν, ξέρετε, και το πιο εύκολο πράγμα να διοχετευτούν 2 δις ευρώ προς όλους τους αποδέκτες και να μην ανοίξει ούτε μύτη, ειδικά σε μια μεταβατική περίοδο με την αλλαγή καθεστώτος στην Αγροτική Τράπεζα. Καταβλήθηκε εγκαίρως η εξισωτική αποζημίωση στις μειονεκτικές περιοχές, για πρώτη φορά άνοιξε ο μηχανισμός de minimis για την κτηνοτροφία και την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους των ζωοτροφών, έγκαιρα επιστράφηκε ο ειδικός φόρος κατανάλωσης των πετρελαιοειδών. Οι βιορυθμοί της φύσης που διέπουν το επάγγελμα των αγροτών, μας επιβάλλουν να είμαστε διαρκώς σε επαγρύπνηση, για παράδειγμα οι κινητοποιήσεις των αγροτών- αντιμετωπίζοντας το έκτακτο και ταυτόχρονα σχεδιάζοντας διαρθρωτικές λύσεις.
Προχωρήσαμε σε τομές αναπτυξιακού χαρακτήρα, όπως η ίδρυση ζωνών υδατοκαλλιέργειας, θερμοκηπίων και κτηνοτροφίας. Για πρώτη φορά καθιερώσαμε το μοντέλο της συμβολαιακής γεωργίας και κτηνοτροφίας.
Την ίδια στιγμή, αν και πολύς κόσμος δεν το γνωρίζει, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι το πλέον ψηφιοποιημένο υπουργείο, άλλη μια διαρθρωτική τομή που υπηρετεί τον στόχο της διοικητικής ανασυγκρότησης του ΥΠΑΑΤ και σε συνδυασμό με το νέο οργανόγραμμα και την μετεγκατάστασής μας σε νέο κτίριο που περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες και τους εποπτευόμενους φορείς του υπουργείου, σηματοδοτούν μια δυναμική ανανέωσης. Με λίγα λόγια απλοποίηση, καταπολέμηση της γραφειοκρατίας μέσω της τεχνολογίας, εκσυγχρονισμός και βελτίωση των ελεγκτικών και διοικητικών μας δομών.
Για την υποστήριξη της αγροτικής ενασχόλησης και την τόνωση της επιχειρηματικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συστήσαμε χρηματοδοτικό εργαλείο για παροχή δανείων ύψους 253 εκατ. ευρώ, όπως το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας. 
Για την ανατροπή του αρνητικού δείκτη του εμπορικού μας ισοζυγίου πραγματοποιούμε στοχευμένες δράσεις εξωστρέφειας. Για παράδειγμα, ως προς το κρασί στρέψαμε το ενδιαφέρον μας στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής. Για τη φέτα και το γιαούρτι προσανατολιστήκαμε εκεί όπου ήδη υπάρχει πολύ θετική παρουσία όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Βρετανία, ενώ αυξήθηκαν σημαντικά οι εξαγωγές προς την Κίνα μέσα από συντονισμένες ενέργειες μας, ιδιαίτερα σε προϊόντα όπως τα ακτινίδια, το ελαιόλαδο και τα πορτοκάλια. 
Για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020 δεν πρέπει να ξεχνάμε την προσπάθεια μας για τη νέα ΚΑΠ, στην οποία δικαιωθήκαμε. Φανταστείτε πως στο ΕΣΠΑ η χώρα μας πήρε περί τα 15 δις ευρώ και ήταν μια επιτυχία όταν στην ΚΑΠ μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις πήραμε 19 δις ευρώ.

Παρ’ όλα αυτά, και με το ΕΣΠΑ είδαμε πολλές δυσλειτουργίες. Θα κατορθωθεί άραγε τα 19 δις ευρώ που κερδίσατε για την επόμενη επταετία να αξιοποιηθούν με ορθολογισμό;
Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα, η μεγάλη μας μάχη από εδώ και πέρα. Μπορεί να κερδίσαμε την πρώτη μάχη, όμως τώρα χρειάζεται εγρήγορση. Χρειάζονται λοιπόν δράσεις και τομές με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Το κράτος δηλαδή να δει και να αναπτύξει δύο από αυτές, οι οποίες στη συνέχεια θα πολλαπλασιάζονται μόνες τους σύμφωνα με τα πρότυπα παραδείγματα. 
Δεν θέλουμε και πάλι οι αγρότες μας να συνηθίσουν στις απλές επιδοματικού χαρακτήρα δράσεις. Αυτή η προσπάθεια για μια νέα κατεύθυνση στην παραγωγή μας στον πρωτογενή τομέα είναι που μας καθοδηγεί. Ας μην λησμονάτε πως για πρώτη φορά στη χώρα μας μιλήσαμε και τελικά δημιουργήσαμε ζώνες ιχθυοκαλλιέργειας, θερμοκηπίων και μάλιστα πάνω σε γεωθερμία και κτηνοτροφίας στο πρότυπο των Βιομηχανικών Περιοχών (ΒΙΠΕ). Μεγάλη έμφαση που απέδωσε καρπούς δόθηκε και στη συμβολαιακή γεωργία. 
Δέστε τι έγινε με τις συμφωνίες του ομίλου Μαρινόπουλου με την ΕΒΟΛ ή με τους ροδακινοπαραγωγούς, δείτε πόσο θετικά εξελίχθηκαν τα πράγματα με τις συμβολαιακές καλλιέργειες στο κριθάρι και τη συμφωνία της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας να αγοράσει πρώτη ύλη με συμβόλαιο από την Ελλάδα και με άλλες μικρότερες ζυθοποιίες, αλλά και με καλλιέργειες όπως ο καπνός, η βιομηχανική ντομάτα, τα ρόδια κ.ά. Είναι μεγάλο πράγμα οι Έλληνες αγρότες να γνωρίζουν πως έχουν λύσει έως έναν βαθμό το πρόβλημα διοχέτευσης των προϊόντων τους στην αγορά αλλά και της ρευστότητας τους και ταυτόχρονα μάλιστα έχει εξασφαλιστεί το εισόδημα σε όλους τους κρίκους της παραγωγικής αλυσίδας στον αγροδιατροφικό τομέα, δημιουργώντας ένα σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον. Κάθε ευρώ πρέπει να αξιοποιείται και να πιάνει τόπο.

Σε μεγάλο προσωπικό σας στοίχημα αναδείχθηκε και αυτό της τόνωσης του ενδιαφέροντος των νέων για την πρωτογενή παραγωγή. Πολλοί σας αμφισβήτησαν μιλώντας για χαμηλό ενδιαφέρον και μικρή κινητικότητα στο πρόγραμμα ενίσχυσής τους αλλά και παραχώρησης αγροτικών κρατικών εκτάσεων.
Το δημογραφικό πρόβλημα στην ελληνική γεωργία είναι μεγάλο. Σε όλη την Ε.Ε. μόλις το 6% των αγροτών και αλιέων είναι κάτω από τα 35 χρόνια. Είναι όμως πραγματικά κρίμα σε χώρες που μαστίζονται από την ανεργία να αγνοούμε αυτή την δεξαμενή χεριών. Κάπως έτσι, στη νέα ΚΑΠ, χάρη και στις δικές μας προσπάθειες, μπήκε προϋπόθεση το 2% της συνολικής δαπάνης να πάει στους νέους αγρότες. Πρόκειται για διαδικασίες με απλούς κανόνες που δεν θα δυσκολεύουν όσους νέους σε ηλικία θελήσουν να επιχειρήσουν. Ωστόσο, και η επισήμανση πως οι νέοι δεν στρέφονται στην Ελλάδα στη γεωργία είναι λάθος. Οι νέοι μας τελικά στράφηκαν στην πρωτογενή παραγωγή. Περίπου 6.000 είναι εκείνοι που τους μόλις τελευταίους μόλις μήνες μπήκαν είτε στην παραγωγή είτε στη μεταποίηση. Το πρόγραμμά μας επίσης για την εκχώρηση γης αφορούσε κυρίως νέους, πτυχιούχους γεωτεχνικούς που έχουν τα εφόδια και την τεχνική και τεχνολογική κατάρτιση να φέρουν αποτελέσματα. 
Τώρα μάλιστα ξεκινούμε νέα δράση εκπαίδευσης των υποψήφιων αγροτών ύψους 20 εκατ. ευρώ για την εκπαίδευση και την επιμόρφωσή τους σε νέα είδη και ποικιλίες ή φυλές ζώων για την καλύτερη αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που δίνει η βιοποικιλότητα της χώρας μας, σε συνδυασμό με τη μόρφωση, την κατάρτιση και τις νέες τεχνολογίες. Θέλουμε μορφωμένους αγρότες. Τέλος, 7.700 νέοι αγρότες της Περιφέρειας έχουν υποστηριχθεί από τα προγράμματα μας για να παραμείνουν στις περιοχές τους.

Συμμαχία για την εξωστρέφεια της ελληνικής παραγωγής

Παράλληλα με τις υπόλοιπες δράσεις, ο κ. Τσαυτάρης πρόσφατα συνυπέγραψε σύμφωνο συνεργασίας με τη «ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», η οποία εκπροσωπεί ένα ευρύ δίκτυο μεγάλων επιχειρήσεων που εθελοντικά και δίχως κέρδος βοηθούν τη χώρα και την προσπάθεια ανάκαμψής της. «Προχωράμε σε συμμαχία για την πρόοδο της γεωργίας, καθώς όλοι είμαστε στην ίδια πλευρά αυτής της μάχης» αναφέρει χαρακτηριστικά. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στόχος της συμφωνίας είναι η ανάδειξη των δράσεων που υλοποιεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, τη διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον δευτερογενή της μεταποίησης, αλλά και τον τριτογενή των υπηρεσιών και δη του Τουρισμού. 
Επιπλέον, θα δοθεί έμφαση στην ενίσχυση και υποστήριξη της τάσης επιστροφής στην ύπαιθρο με σκοπό την αυτοαπασχόληση στον αγροτικό κλάδο μέσα από το δίκτυο των εταιρειών που είναι μέλη της Συμμαχίας.