ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 25 Ιουλίου 2013
Σημεία Συνέντευξης
Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Καθηγητή Αθανάσιου Τσαυτάρη
στον Τ/Σ KONTRA Channel και τους δημοσιογράφους
Μάκη Κουρή και Βασίλη Ταλαμάγκα
Για την αναγκαιότητα στροφής στη γεωργία ποιότητας
Η χώρα μας δεν είχε κανένα μέλλον όσο έπαιζε σε μια γεωργία χαμηλού κόστους. Κοιτούσαμε δηλαδή στο παρελθόν να μειώσουμε το κόστος της παραγωγής, μειώνοντας τα μεροκάματα. Αυτό θα ήταν σίγουρα ενισχυτικό των εξαγωγών, όμως οι χαμηλές τιμές θα οδηγούσαν στη συρρίκνωση στο εισόδημα του γεωργού. Όσο φθηνά πουλάγαμε θ’ αναγκάζονταν και οι αγρότες να πουλήσουν φθηνότερα. Ένεκα των αυξημένων εισροών στα εφόδια των αγροτών, δηλαδή στο πετρέλαιο, το σπόρο, το λίπασμα, το ρεύμα, θα είχε μεγάλη συρρίκνωση το εισόδημά τους. Αντίθετα, εμείς είπαμε ότι αν κάνουμε την ποιότητα σημαία μας, αυτό μας ταιριάζει. Το brand name «Ελλάδα» και τα ελληνικά προϊόντα πουλάει ακόμα. Τα πολλά και ποικίλα, εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα τα προτιμά και ο ξένος καταναλωτής και φυσικά και ο Έλληνας και με τον τρόπο αυτό τα καταφέραμε και πραγματικά αυξήσαμε τα χρήματα που παίρνουμε από τις εξαγωγές μας, χάρις και στη στοχευμένη ενίσχυση της εξωστρέφειας που κάναμε σε συγκεκριμένα προϊόντα και σε συγκεκριμένες αγορές.
Ενίσχυση της εξωστρέφειας με στοχευμένες δράσεις ανά χώρα - στόχο
Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα που προέκυψε με τις εξαγωγές μας στη Ρωσία, να σας πω ότι έχει λυθεί το ζήτημα με τα ψάρια. Βεβαίως και υπάρχει έλεγχος στα προϊόντα μας που εξάγονται στη Ρωσία, αλλά εμείς ακολουθούμε έναν έλεγχο που επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακολουθούμε όλα τα ευρωπαϊκά στάνταρντ. Η Ρωσία, όπως γνωρίζετε, έκανε μια δική της κοινή αγορά μαζί με την Ουκρανία και το Αζερμπαϊτζάν και έχουν τους δικούς τους κανόνες εισαγωγής. Άρα λοιπόν θα πρέπει τα δυο ρυθμιστικά πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της δικής της αγοράς να συντονιστούν και αυτό κάνουμε. Και μόλις πραγματικά συντονιστήκαμε στο κομμάτι των αλιευμάτων και των ψαριών ιχθυοπαραγωγής, αμέσως-αμέσως ανοίξαμε ξανά αυτές τις αγορές. Εντός των ημερών ρυθμίζουμε και το θέμα με τις εξαγωγές για το κρέας. Για εμάς η ρώσικη αγορά και γενικά η αγορά της Ανατολής είναι πολύ σημαντική. Κάναμε στοχευμένες δράσεις για το ροδάκινο, ιδιαίτερα και το φρέσκο αλλά και το κονσερβοποιημένο ροδάκινο και πετύχαμε να πάρουμε την πρώτη θέση στη ρώσικη αγορά εκτοπίζοντας τους Κινέζους που είχαν πολύ πιο φθηνό προϊόν.
Και εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών κάνουμε, τώρα όμως η μεγάλη μας έμφαση έχει δοθεί κυρίως στο να προωθήσουμε τα ψάρια από τα ιχθυοτροφεία μας. Δηλαδή την ελληνική τσιπούρα και το ελληνικό λαβράκι. Είναι πολύ σημαντικό ότι από τα 10 κύρια προϊόντα που εξάγει ο τόπος μας τα 6 είναι αγροτικά προϊόντα, αποτελούν δηλαδή «πρωταγωνιστές» των εξαγωγών μας μαζί με τα ελληνικά πετρέλαια. Από τα 6 αυτά αγροτικά προϊόντα πρώτο είναι το ελαιόλαδο. Την προηγούμενη χρονιά πρώτη ήταν η τσιπούρα και τα λαβράκι ιχθυοτροφείου. Φέτος όμως, πρωταθλητής είναι το ελαιόλαδο, χάρις στις συντονισμένες προσπάθειες εξωστρέφειας που κάναμε εκεί, κυρίως όμως στην τυποποίησης.
Στην Κίνα διπλασιάστηκαν οι εξαγωγές μας, αλλά και στη Γερμανία και στις ευρωπαϊκές χώρες πήγε καλά το λάδι. Στη δεύτερη θέση έρχεται η τσιπούρα. Στην τρίτη θέση είναι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, οι κονσέρβες ροδάκινου, όπως σας είπα, τα κρασιά μας, η ελληνική φέτα, που πήγε επίσης πάρα πολύ καλά. Μάλιστα τώρα δίνουμε «μάχη» να εντάξουμε σ’ αυτή την προσπάθεια και το ελληνικό γνήσιο παραδοσιακό γιαούρτι του οποίου η κατανάλωση πολλαπλασιάζεται κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά και τώρα στην Αγγλία. Και αν πάμε λίγο πιο κάτω στη λίστα των γεωργικών εξαγωγών και φύγουμε από τα 10 πρώτα προϊόντα, ας πούμε να πάμε στα πρώτα 15, το 11ο είναι το ελληνικό βαμβάκι και το 13ο είναι ο ελληνικός καπνός.
Για την υποστήριξη ομάδων παραγωγών, συμβολαιακής γεωργίας, νέων μορφών συνεργατισμού
Ο μικρός κλήρος, οι μικρές παραγωγές, οι δυσκολίες τοποθέτησης των προϊόντων μας ιδιαίτερα στη διεθνή αγορά είναι μερικά από τα διαρθρωτικά μας προβλήματα. Γι’ αυτό και είπαμε ότι εμείς θα υποστηρίξουμε όλες τις μορφές του συνεργατισμού. Σας αναφέρω για παράδειγμα τις ομάδες παραγωγών που είναι ένα κύριο «εργαλείο». Δημιουργήσαμε 180 ομάδες παραγωγών, κυρίως από νέα παιδιά. Δείτε για παράδειγμα μια τέτοια ομάδα που είναι η ομάδα παραγωγών του Βελβεντού, που παράγει το ροδάκινο.
Θα σας περιγράψω πως λειτουργεί μια ομάδα παραγωγών για να καταλάβουμε τα μεγάλα πλεονεκτήματα που προσδίδει: πρώτα - πρώτα κάνουν όλοι οι παραγωγοί συμβολαιακή γεωργία, κανένας δεν περιμένει να τελειώσει τη συγκομιδή και να πει «τώρα πού να πουλήσω το προϊόν». Από την πρώτη στιγμή οι παραγωγοί γνωρίζουν ότι η σοδειά τους θα πάει σε συγκεκριμένο μεταποιητή και θα πουληθεί σε συγκεκριμένη τιμή. Τώρα μάλιστα έρχεται και η Τράπεζα Πειραιώς - ΑΤΕ και υποστηρίζει αυτά τα συμβόλαια, δίνει δηλαδή 30% προκαταβολές για τα εφόδιά τους.
Αυτό ήδη γίνεται στη συμβολαιακή γεωργία με τα ροδάκινα, ενώ η Τράπεζα υποστήριξε με συμβόλαια και την παραγωγή καπνού. Μάλιστα εντάχθηκε τώρα στη συμβολαιακή παραγωγή η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Βόλου που έχει μέλη της κτηνοτρόφους της περιοχής, οι οποίοι έχουν τις δικές τους κτηνοτροφικές μονάδες. Κάνουν ήδη γάλα στο Βόλο, σύναψαν μάλιστα σύμβαση με μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ να κάνουν παραδοσιακό γιαούρτι, κάνουν επίσης συμβόλαιο με τους ανθρώπους της φυτικής παραγωγής για να τους δώσουν ντόπιες ζωοτροφές. Αν προσθέσετε και τα ερευνητικά κέντρα, όπως είναι το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας και τα Ινστιτούτα μαζί, βλέπετε ένα παράδειγμα οργανωμένης σύμπραξης μέσω της οποίας όλοι μπορούν να κερδίσουν και να σιγουρέψουν την παραγωγή και τη διάθεση των προϊόντων τους. Ανάλογες προσπάθειες έχουμε και σε άλλες περιοχές όπως στη Δράμα με την ομάδα παραγωγών που κάνει συμβολαιακή γεωργία στα ρόδια, εταιρείες που ήρθαν να πάρουν με συμβόλαια κριθάρι, δίστιχο κριθάρι από το οποίο παράγεται εξαιρετική μπύρα, η Philip Morris που έκανε σύμβαση ώστε να απορροφηθεί το 50% των ανατολικού τύπου καπνών μας, τα εξαιρετικά μας αρωματικά καπνά.
Για την ανατροπή του εμπορικού ισοζυγίου και την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής
Εισάγουμε αρκετά προϊόντα αλλά δεν είναι κύρια προϊόντα του τόπου μας. Το μεγάλο πρόβλημά μας για αυτό δίνουμε τόση έμφαση στην κτηνοτροφία, είναι το κρέας. Η χώρα μας έχει μεγάλο έλλειμμα, ιδιαίτερα στο κόκκινο κρέας. Αν πάρουμε το σύνολο της κτηνοτροφίας, η χώρα μας στέκει πολύ ικανοποιητικά σε ό,τι αφορά στην κατανάλωση αιγοπρόβειου κρέατος και γάλακτος φυσικά, άλλωστε αυτό αποτελεί και την πρώτη ύλη στο τυρί φέτα, είμαστε κοντά στο 70% εις ό,τι αφορά τη χοιρινή παραγωγή, έχουμε ξεπεράσει στο 90% με 95% στην πτηνοτροφία κι εκεί που υστερούμε είναι αυτό, όπως σας είπα, στο κόκκινο κρέας.
Εκεί δίνουμε μεγάλη έμφαση αφ’ ενός μεν να παράξουμε εμείς, έτσι ώστε να συρρικνώσουμε αυτό το κομμάτι της παραγωγής, τώρα βέβαια με τη στροφή που κάνει ο κόσμος να περιορίσει την κατανάλωση αυτού του κρέατος, γενικά να περιοριστεί η κατανάλωση του κρέατος, αυτό είναι άλλη μια βαθμίδα περιορισμού αυτών των εισαγωγών. Όμως έχουμε μεγάλα περιθώρια να το βελτιώσουμε και θα το βελτιώσουμε και αυτό με στοχευμένες δράσεις.
.
Για την υποστήριξη των νέων αγροτών και των νεοεισερχόμενων στη γεωργία
Τα νέα κυρίως παιδιά πάνε από επιλογή στη γεωργία. Τα βλέπουμε αυτά, και το μεράκι και την αγάπη και την επιλογή. Και βέβαια θέλουν να γυρίσουν στον πρωτογενή τομέα. Όχι γιατί απέτυχαν κάπου, αλλά λένε «μ’ αρέσει αυτός ο χώρος, θέλω να δραστηριοποιηθώ». Το βλέπουμε, ακόμα και παιδιά που έχουν μια δουλειά, δηλαδή δουλεύουν σ’ ένα κατάστημα πώλησης κινητών, λέει όμως ότι «εγώ έχω κάνει σπουδές, έχω κάνει αυτά τα master, μ’ αρέσει να πάω και θέλω να βγάλω τον εαυτό μου, να βγάλω τη δημιουργία μου εκεί πέρα». Πιστεύω ότι αυτό είναι πολύ μεγάλο πράγμα.
Όσοι ενδιαφέρονται θα πρέπει να απευθυνθούν σ’ εμάς, στον ΕΛΓΟ «Δήμητρα». Θα γίνει ενημέρωση και εκπαίδευση αυτών που θέλουν να επιστρέψουν στη γεωργία σε όλες τις Περιφέρειες. Κατ' αρχήν θα δώσουμε 20 εκατομμύρια ευρώ να τους εκπαιδεύσουμε όλους αυτούς που είτε θέλουν να κάνουν κτηνοτροφία, είτε θερμοκήπιο ή ν’ ανοίξουν μια μονάδα ή να καλλιεργήσει ένα νέο είδος.
Ένας άνθρωπος που βάζει το μεράκι του και τον ιδρώτα του και καλλιεργεί τη γη ή αγαπάει τα ζώα του και παράγει, σ’ αυτό τον τόπο δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Θα κερδίσει. Το βλέπουμε να κερδίζει ήδη και θα κερδίσει. Τίποτα δεν είναι εύκολο. Τι λέω εγώ σ’ αυτό: «Ελάτε εσείς που θέλετε να μάθετε τα πρόβατα», θα δείτε σε λίγες μέρες, θα προκηρυχθεί αυτό το πρόγραμμα εκπαίδευσης, «θα σας πάρω από το χέρι και θα σας πάω εγώ σ’ έναν κτηνοτρόφο στη στάνη του, δυο άτομα, να καθίσει εκεί 6 μήνες να σας μάθει αυτ»ς. Αυτά είναι τα προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας. Αν πραγματικά θέλουμε να δώσουμε απασχόληση στους ανέργους, αυτός είναι ο τρόπος
Σας είχα πει πάλι αν θυμάστε, σε μια προηγούμενη συνάντησή μας, όταν ήταν ακόμη ήταν στο φόρτε της η διαπραγμάτευση για τη νέα ΚΑΠ, ότι για μας ο πιο περιοριστικός πόρος» ας στη γεωργία είναι ο ανθρώπινος πόρος. Έχει συρρικνωθεί ο ανθρώπινος πόρος στη γεωργία. Γι’ αυτό και σας είχα πει ότι εμείς θα επιμένουμε, και επιμείναμε στη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, «πατώντας» μάλιστα στο γεγονός ότι σε όλη την Ευρώπη μόνο 6% των Ευρωπαίων γεωργών έχουν ηλικία κάτω από τα 35 χρόνια.
Μιλάμε για έναν δημογραφικά γερασμένο αγροτικό πληθυσμό. Χάρις σ’ αυτή την τεκμηρίωση και της χώρας μας αποφασίστηκε στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, 2% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΑΠ, αν αναλογιστούμε ότι στη χώρα μας θα είναι κοντά στα 19% και κάτι δις, μιλάμε για πάρα πολλά λεφτά, θα δοθούν για την είσοδο ανθρώπινου δυναμικού στον γεωργικό τομέα.
Για την επίσπευση της αξιολόγησης των σχεδίων βελτίωσης
Όταν ανέλαβα το Υπουργείο ήταν τα πράγματα όπως είπατε, είχαν κατατεθεί 7.740 περίπου σχέδια και μάλιστα ο Πρωθυπουργός μου είπε «πώς είναι δυνατό να έχουμε τόσο ζόρι, να θέλουμε να υποστηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, να υπάρχουν τα λεφτά εκεί, να έχουν κάνει τις αιτήσεις και να είχαν αξιολογηθεί επί ενάμισι-δυο χρόνια 220;».
Κάλεσα, λοιπόν τους ιθύνοντες και τους είπα «πώς είναι δυνατόν, με το ρυθμό που πάτε θα φτάσουμε στο 2050 και δεν θα έχουν αξιολογηθεί», όταν είδα λοιπόν τι είναι αυτό που καθυστερεί, για μένα ήταν επουσιώδης λόγος. Μέσα σε μια εβδομάδα λοιπόν έκανα δυο Επιτροπές κατά Περιφέρεια, δύο, όχι μία και μέσα σε λίγους μήνες αξιολογήθηκαν όλα. Μέσα σε 6 μήνες τα έχουμε αξιολογήσει όλα. Έχουν πάει 5.500 στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Για τις πρωτοβουλίες του ΥΠΑΑΤ για την ενίσχυση του κλάδου της κτηνοτροφίας
Δημοσιογράφος: Να ρωτήσω για τη ΔΩΔΩΝΗ: Οι παραγωγοί έχουν 4 μήνες να πληρωθούν και μιλάνε ότι είναι 35 εκατομμύρια συνολικά.
Υπουργός: Μίλησα κι εγώ μαζί τους, γιατί συνήθως αυτοί έπαιρναν μέσα σ’ ένα ή δύο μήνες και αυτή ήταν και η δέσμευση της εταιρείας, ότι μέσα σ’ ένα τρίμηνο θα πληρώνει τους κτηνοτρόφους. Κύριε Κουρή πιστέψτε με, ένα μεγάλο μέρος της προσπάθειάς μου αφιερώνεται στο να εξηγήσω σε κάποιους ανθρώπους της οικονομίας, της μεταποίησης, του εμπορίου, να σκέφτονται με βιορυθμούς. Δηλαδή εσύ μπορείς να πεις ότι δε με πλήρωσε η τράπεζα, σ’ ένα μήνα ή δύο μήνες, ο κτηνοτρόφος όμως το βράδυ πρέπει να ταΐσει τα ζώα του, πρέπει να δώσει ζωοτροφή. Δε μπορεί να πει στην αγελάδα του, στα πρόβατά του, «περιμένετε τώρα, σε τρεις μήνες θα πάρω τα λεφτά». Γι’ αυτό και κάναμε μεγάλη προσπάθεια, θυμηθείτε, από το καλοκαίρι να βοηθήσουμε τους κτηνοτρόφους με το πρόγραμμα De minimis που ήταν για τις ζωοτροφές. Δίνουμε τώρα την εξισωτική αποζημίωση, τη στιγμή που μαζεύει η φυτική παραγωγή τις ζωοτροφές, ώστε να μπορέσουν οι κτηνοτρόφοι ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές είτε στα ορεινά είτε στα απομακρυσμένα νησιά μας, να μπορέσουν να πάνε και να προμηθευτούν τις ζωοτροφές τους.
Έχουμε κάνει όμως παρέμβαση και πιστεύουμε ότι εφ' όσον λειτουργήσει αυτό το πράγμα, έχει δεσμευτεί η εταιρεία που ανέλαβε τη ΔΩΔΩΝΗ να πληρώσει και να ικανοποιήσει το τρίμηνο όπως ήταν. Τα θέματα της μεταβίβασης δεν τα χειριστήκαμε εμείς, δεν είναι του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Όπως ξέρετε, αυτές οι εταιρείες είχαν μείνει στην παλαιά ΑΤΕ και από’ κει η ζάχαρη, η ΔΩΔΩΝΗ και τα καπνά πάνω μεταφέρθηκαν από τον εκκαθαριστή, πωλήθηκαν στους συγκεκριμένους αγοραστές.
Διασφαλίστηκαν 19 δις € για τη χώρα για τη νέα προγραμματική περίοδο
Από τη νέα ΚΑΠ περιμένουμε πολλά πράγματα. Πρώτα-πρώτα περιμένουμε τα ίδια ποσά χρημάτων, θυμηθείτε τη συζήτηση εδώ που φοβόμαστε και ο κόσμος νόμιζε ότι θα συρρικνωθεί η υποστήριξη της γεωργίας. Επέμενα και έλεγα ότι έτσι όπως βλέπω την Ευρώπη, αν θέλει πραγματικά να πετύχει την επάρκειά της σε τρόφιμα, να σιγουρέψει δηλαδή τη διατροφή των Ευρωπαίων, βλέποντας και τη διεθνή δημογραφική έκρηξη, τη μεγάλη κατανάλωση τροφίμων στην Κίνα κτλ., βλέποντας τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές, είχα πει εδώ, θυμηθείτε, το θεωρώ αδιανόητο για την Ευρώπη να πει «συρρικνώνω τη γεωργία μου». Ιδιαίτερα μάλιστα τώρα όπου η «δεξαμενή» αυτή της γεωργίας που μπορεί να δεχθεί πολλά χέρια δουλειάς, είναι ότι καλύτερο για ν’ αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας. Έτσι φέραμε για τη χώρα 19 και κάτι δις ευρώ, όσο δηλαδή και την προηγούμενη περίοδο.
Ενίσχυση της καλλιέργειας ψυχανθών και οσπρίων, αλλαγή ορισμού των βοσκοτόπων από τη νέα ΚΑΠ
Δημοσιογράφος: Η πρότασή σας Υπουργέ ποια είναι; Είναι κάποιος που θέλει ν’ ασχοληθεί με τη γεωργία. Πού να στραφεί; Να στραφεί στις παραδοσιακές καλλιέργειες;
Υπουργός: Τα πάντα έχουν μέλλον στον τόπο μας, ακόμη και στις παραδοσιακές καλλιέργειες. Να πάμε στα κλασικά μας όσπρια, στα ψυχανθή μας.. Θυμηθείτε ότι ήταν σημαντικές καλλιέργειες του τόπου μας, απ’ αυτά η χώρα μας παρήγαγε τα όσπρια για το τραπέζι της και απ’ αυτά παρήγαγε τις ζωοτροφές της.
Από την πρώτη στιγμή που ήρθα στο Υπουργείο είπα πώς είναι δυνατό να έχουμε κτηνοτροφία χωρίς ζωοτροφές; Πρέπει να υποστηριχθούν. Αν μιλάμε για την ελληνική διατροφή, γενικά τη διατροφή της Μεσογείου και αυτής της περιοχής, τα όσπρια είναι συστατικό στοιχείο αυτής της διατροφής. Δείτε αυτός ο αγώνας που ήταν και προσωπικός μου αγώνας, πως συνέβαλλε στο να συμβάλλουν τα ψυχανθή φυτά στο «πρασίνισμα» της γεωργίας μας, πέραν αυτής της παραγωγής. Τι κάναμε λοιπόν: Πετύχαμε κατ' αρχήν να έχει 8% συνδεδεμένη ενίσχυση με την παραγωγή ο γεωργός. Για να μη μπορεί κάποιος να παίρνει χρήματα χωρίς να παράγει. Αυτό το 8% στην προηγούμενη περίοδο ήταν μόνο 2% θυμηθείτε. Τώρα λοιπόν είναι 8% και μπορεί να γίνει 10% με μια προϋπόθεση: Μόνο όταν το 2% το έξτρα της συνδεδεμένης ενίσχυσης, πηγαίνει σε καλλιέργεια ψυχανθών.
Τώρα όμως με τις προσπάθειες που κάνουμε, ξαναβάζουμε τα όσπρια και για άλλον ένα λόγο μέσα στην καλλιέργεια. Μια από τις πολιτικές που περιμένει ο Έλληνας αγρότης από τη νέα ΚΑΠ είναι οι «πολιτικές του πρασινίσματος», δηλαδή θέλουμε να υποστηρίξουμε δράσεις αειφορίας στη γεωργία. Να σιγουρέψουμε δηλαδή ότι και οι γενιές που θα έρθουν θα έχουν γεωργία και κτηνοτροφία κτλ. Αυτό το πετυχαίνουμε με την εναλλαγή των καλλιεργειών, την αμειψισπορά. Δηλαδή τι λέει η Ευρώπη: «Μη βάζεις στο ίδιο χωράφι συνέχεια στάρι. Θα το γεμίσεις αρρώστιες, θα το αναγκάσεις να απαιτεί πολύ λίπασμα. Θα το γεμίσεις ζιζάνια κτλ». Η εναλλαγή των καλλιεργειών είναι ένα πρασίνισμα. Επίσης, πρασίνισμα για μας είναι τα βοσκοτόπια μας. Μια από τις πιο σημαντικές τομές που κάναμε στη νέα ΚΑΠ είναι ν’ αλλάξουμε τον ορισμό των βοσκοτόπων. Και μόνο που άλλαξε ο βοσκότοπος, στην Ευρώπη βοσκότοπος ήταν ένα λιβάδι οριζόντιο με κάποια χόρτα, ποώδη βλάστηση δηλαδή, με φραγμένες μερικές αγελάδες να βόσκουν.
Εντάχθηκαν κοντά 30 εκατομμύρια στρέμματα, έγιναν επιλέξιμες εκτάσεις, ουσιαστικά δηλαδή διπλασιάσαμε την αξιοποιήσιμη γη της χώρας μας, η χώρα μας θα πάρει χάρις στα βοσκοτόπια 4,5 δις ευρώ για να υποστηριχθεί η κτηνοτροφία. Να μια φθηνή ζωοτροφή εφ' όσον τα διαχειριστούμε σωστά, να υποστηριχθεί η κτηνοτροφία μας.