ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 02 Δεκεμβρίου 2013

Συνέντευξη

Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη,
στην εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» και το δημοσιογράφο Δημήτρη Μαρκόπουλο

«Έτσι θα διατεθούν τα 20 δις € της νέας ΚΑΠ»

«Μεγάλη κουβέντα έχει γίνει στο παρελθόν για την ανάγκη ανάδειξης στις υπουργικές θέσεις ανθρώπων με γνώση του αντικειμένου τους. Είναι αλήθεια πως ο αγροτο-κτηνοτροφικός τομέας μαζί με τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων πολύ είχαν κακοπάθει εδώ και χρόνια από τοποθετήσεις πολιτικών προσώπων που δεν είχαν καμία σχέση με το αντικείμενο (γνωστή είναι η επιλογή πολιτικών προσώπων ακόμα κι από την Α΄ Αθήνας), ούτε μπορούσαν να υποστηρίξουν την ελληνική περιφέρεια, καθώς κύριο μέλημα τους δεν υπήρξε ποτέ η παραγωγή έργου, αλλά η διεκπεραίωση των μικροπολιτικών – πελατειακών σχέσεων στις εκλογικές τους περιφέρειες. Κάπως έτσι, η χώρα μας έχασε πολύτιμο έδαφος, οι αγρότες κάθε τρεις και λίγο εξεγείρονταν, ενώ η χώρα δεν κατόρθωνε να έχει σαφή αγροτική πυξίδα. Μ’ αυτά και μ’ αυτά έφεραν εκατομμύρια Έλληνες μεταφέρθηκαν στην Αττική ερημώνοντας την περιφέρεια.
Στον αντίποδα αυτών, ο νυν υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης κατέχει απόλυτα το αντικείμενο του κι εξαιτίας αυτής της «λεπτομέρειας» η Ελλάδα πετυχαίνει τη μια νίκη πίσω από την άλλη στο συγκεκριμένο τομεά τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Τα αποτελέσματα μιλάνε από μόνα τους. Η χώρα μας διαπραγματεύτηκε τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2014 – 2020 και κέρδισε σε μια περίοδο που βρισκόταν διαπραγματευτικά με την πλάτη στον τοίχο 20 δις. ευρώ, ποσό μεγαλύτερο δηλαδή του νέου ΕΣΠΑ, ενώ έπειτα από 60 χρόνια άρχισε να ακούγεται – επιτέλους – το ότι οι νέοι άνθρωποι θα πρέπει να επιστρέψουν στη γη και να μην συνωστίζονται σε μια και μόνη πόλη της χώρας, με αποτέλεσμα 10.000 νέοι να απασχολούνται ήδη στον αγροτοδιατροφικό τομέα, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκαν νέα εργαλεία χρηματοδότησης των αγροτών τα οποία ενίσχυσαν τη ρευστότητα με πόσο άνω των 4 δις ευρώ (ενιαία ενίσχυση, εξισωτική αποζημίωση, συνδεδεμένη, Κανονισμός De minimis, πληρωμές ΕΛΓΑ κ.α.). Παράλληλα, προχώρησε η αξιολόγηση 7.000 σχεδίων βελτίωσης συνολικής δημόσιας δαπάνης 333 εκατ. ευρώ που είχαν κολλήσει και δημιουργήθηκε το χρηματοδοτικό εργαλείο του Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας ύψους 253 εκατ. ευρώ. Σε μια σκληρή ευρωπαϊκή μάχη μάλιστα η χώρα μας πέτυχε τόσο την αλλαγή του ορισμού των βοσκοτόπων, όσο και την προώθηση της παραγωγής ελληνικών πρωτεϊνούχων ζωοτροφών μέσα από τη χορήγηση ποσοστού συνδεδεμένης ενίσχυσης 10% για την καλλιέργεια ψυχανθών με ταυτόχρονη ικανοποίηση των απαιτήσεων του λεγόμενου πρασινίσματος. Έπειτα από μια πρώτη περίοδο δράσης, το B.S. μίλησε με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη, λίγο μάλιστα πριν από την ελληνική προεδρία στην Ε.Ε, μια προεδρία με μεγάλες για την πατρίδα μας προκλήσεις, καθώς η ΚΑΠ θα πρέπει να προχωρήσει τους τέσσερις εφαρμοστικούς της Κανονισμούς για την υλοποίησή της».

Να ξεκινήσουμε από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Στην επόμενη επταετία θα υπάρξει ροή 20 δισ. ευρώ προς τον αγροτικό πληθυσμό. Δική σας εισήγηση υπήρξε η φράση "αγρότης - επιχειρηματίας". Λόγω της αρνητικής εμπειρίας από το ΕΣΠΑ και άλλους κλάδους της επιχειρηματικής ζωής του τόπου, σε ποιες ενέργειες έχετε προχωρήσει, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία.

Δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσουν η αυτοπροβολή και τα πολλά λόγια. Ωστόσο εκτιμώ πως στην υπόθεση της ΚΑΠ καταβάλλαμε αξιόλογη προσπάθεια η οποία βασίζεται σε ένα όραμα. Εάν νοερά πηγαίναμε επτά χρόνια μπροστά, αυτό που θα ήθελα να έχει επιτύχει η χώρα μας είναι ο αγροτο-κτηνοτροφικός τομέας να είναι η τρίτη δύναμη στο εγχώριο ΑΕΠ. Η ισχυρή χρηματοδότηση των περίπου 20 δις. ευρώ θα λειτουργήσει ευεργετικά για τον πρωτογενή τομέα της χώρας μας και θα ενισχύσει την τάση επιστροφής των νέων στην ύπαιθρο, εξέλιξη που συνηθίζω συχνά να αποκαλώ «ευλογία». Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι από τα συνολικά 20 δις. ευρώ που θα λάβει η χώρα μας, τα περίπου 15 δις. ευρώ του πρώτου πυλώνα που αφορούν στις άμεσες ενισχύσεις των αγροτών μας, θα είναι πλήρως απαλλαγμένα από πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες και θα αποδίδονται άμεσα και γρήγορα στους τελικούς δικαιούχους. Να μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αποτελεί το πλέον «ψηφιοποιημένο» γεγονός που με γεμίζει με υπερηφάνεια καθώς αποτελεί μείζον έργο των τελευταίων μηνών. Θέλω δε να τονίσω ότι και στη νέα προκήρυξη του Προγράμματος των Νέων Αγροτών, για το οποίο η ελληνική ύπαιθρος «διψάει», κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να απλοποιήσουμε τις διαδικασίες. Δεν έχουμε άλλο χρόνο για χάσιμο από γραφειοκρατικές διαδικασίες. Επίσης κινούμενοι πάντα σε αυτό το διευκολυντικό πλαίσιο, προχωρήσαμε στη δημιουργία του Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (ΤΑΕ). Πρόκειται για ένα σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο συνολικού διαθέσιμου κεφαλαίου 253 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 115 εκατ. ευρώ προέρχονται από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013 και τα υπόλοιπα 138 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα Πειραιώς. Το ΤΑΕ θα παρέχει δάνεια με πολύ ελκυστικά επιτόκια (της τάξεως του 3,87% – 4,1%) σε αγρότες και επενδυτές με εγκεκριμένες δράσεις στα Σχέδια Βελτίωσης, σε όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και σε αυτούς που κάνουν ιδιωτικές επενδύσεις στον αγροτικό τομέα, στο πλαίσιο υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

Παρακολουθούμε πως δράσεις, όπως για παράδειγμα τα εγγειοβελτιωτικά έργα, πραγματοποιούνται με πόρους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Παρά ταύτα, η διάθεση της κυβέρνησης να μειώσει τις δαπάνες αυτές στον εφετινό προϋπολογισμό θα σας επηρεάσει;

Σε ολόκληρη την Ελλάδα χρηματοδοτούμε σημαντικά αναπτυξιακά έργα υποδομών, όχι μόνο από το ΠΔΕ αλλά και μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλέξανδρος Μπαλτατζής». Πρόκειται για κρίσιμες υποδομές και σημαντικές αναπτυξιακές επενδύσεις που θα διευκολύνουν την παραγωγική διαδικασία. Ειδικότερα, για το νερό , ένα σημαντικό φυσικό πόρο για τη γεωργία μας το Υπουργείο υλοποιεί 90 εγγειοβελτιωτικά έργα (αρδευτικά, φράγματα, λιμνοδεξαμενές, εμπλουτισμό καρστικών συστημάτων, έλεγχο ποιότητας αρδευτικού νερού) μέσω του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος Αλ. Μπαλτατζής προϋπολογισμού υλοποίησης 495 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, κατασκευάζουμε 16 αρδευτικά έργα προϋπολογισμού 11.955.816,53 ευρώ, και μία λιμνοδεξαμενή προϋπολογισμού 38.686,27 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικοί πόροι). Στο πλαίσιο υλοποίησης των παραπάνω έργων η κυβέρνηση έχει ήδη διαπραγματευτεί και έχει ήδη μετατρέψει το ποσοστό της Εθνικής χρηματοδότησης από 15% σε 5%. Παράλληλα, το Υπουργείο ακόμα και στην κατασκευή των τόσο σημαντικών εγγειοβελτιωτικών έργων στην περιφέρεια, κάνει πράξη την περιφερειοποίηση των δράσεων του συνεργαζόμενο με την τοπική αυτοδιοίκηση. Στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ συμπράττουμε με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την αξιοποίηση του 30% των χρημάτων από το αναπτυξιακό σκέλος και άλλες παρόμοιες δράσεις.

Ποια είναι η πρόοδος που έχει σημειωθεί αναφορικά με το πρόγραμμα «Αλέξανδρος Μπαλτατζής»;

Το εν λόγω πρόγραμμα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά «εργαλεία» που διαθέτει η κυβέρνηση. Η επιτάχυνση των διαδικασιών αξιοποίησης των πόρων του δε βοηθά μονάχα τον αγροτικό κόσμο και όλους όσοι δραστηριοποιούνται στο γεωργικό τομέα, αλλά και την εθνική οικονομία στο σύνολό της.
Από τις αρχές του 2007 μέχρι σήμερα η δημόσια δαπάνη για τη χρηματοδότηση έργων και επενδύσεων έφτασε τα 2,6 δις. ευρώ, φέρνοντας το πρώτο συνολικά πρώτο σε απορροφητικότητα. Αντίστοιχα, η συμμετοχή από τους εθνικούς πόρους στο πρόγραμμα έφτασε για το ίδιο διάστημα τα 300 εκ. ευρώ. Ήδη έχουμε ανακοινώσει την ένταξη 6.900 περίπου αγροτών στα Σχέδια Βελτίωσης, τα οποία έχουν ως στόχο των εκσυγχρονισμό περίπου 300 μεταποιητικών μονάδων, αλλά και άλλων αγροτικών και κτηνοτροφικών. Διαβλέποντας και το πρόβλημα ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά, δημιουργήσαμε ένα σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο σε συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς, το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, που θα υποβοηθήσει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων και θα συμβάλλει στην υλοποίηση των εγκεκριμένων έργων που έχουν ως στόχο να αναβαθμίσουν τις δυνατότητες της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, αναδεικνύοντας την ποιότητα των ελληνικών προϊόντων. Βέβαια δεν σχεδιάζουμε μόνο την ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος της. Υλοποιούμε αρκετά γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα, ενώ ήδη έχει ξεκινήσει η υπογραφή συμβάσεων στο πρόγραμμα της Νιτρορρύπανσης, σύντομα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα για τη Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία, καθώς και άλλα πολλά μικρότερα προγράμματα, όπως η προστασία των σπάνιων φυλών των ζώων. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σταθώ και στην εξισωτική αποζημίωση το τελευταίο μέρος της οποίας αποδόθηκε αυτές τις μέρες στους δικαιούχους. Έχουν ήδη καταβληθεί περίπου συνολικά 160 εκατ. ευρώ. Είμαστε συνεπείς στις δεσμεύσεις μας και τα χρήματα θα δοθούν στο σύνολο τους.

«Τα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα, πρωταθλητές στις εξαγωγές»

Μεγάλη προσπάθεια έχει καταβληθεί για την διευκόλυνση των αγροτικών εξαγωγών. Ένα εργαλείο που εσχάτως εισηγηθήκατε ήταν η δράση Single Window.

Στρατηγική μας επιδίωξη από την πρώτη στιγμή αποτέλεσε η μεταστροφή της γεωργίας μας από “χαμηλού κόστους” σε ποιότητας. Η ποιότητα ανοίγει τους δρόμους της εξωστρέφειας. Είναι το καλύτερο διαβατήριο. Η ανοδική πορεία των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων συνεχίστηκε και το α’ εξάμηνο του 2013, καθώς καταγράφεται αύξηση κατά 10,3%. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα για τα οποία το Υπουργείο προωθεί προγράμματα και δράσεις εξωστρέφειας ανά χώρα – στόχο, αναδεικνύονται σε «πρωταθλητές», αφού επτά αγροδιατροφικά προϊόντα κατατάσσονται στην πρώτη εικοσάδα των κορυφαίων εξαγώγιμων προϊόντων. Πρόκειται για το παρθένο ελαιόλαδο, την τσιπούρα ιχθυοτροφείου, τα λαχανικά, τα τυριά, τα πορτοκάλια, τα καπνά και το βαμβάκι. Για παράδειγμα, ως προς το κρασί στρέψαμε το ενδιαφέρον μας στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, κυρίως της Γερμανίας και της Λατινικής Αμερικής, ενώ για τη φέτα και το γιαούρτι προσανατολιστήκαμε εκεί που ήδη υπάρχει πολύ θετική παρουσία, όπως στις ΗΠΑ, στον Καναδά και τη Βρετανία. Προσωπικά έχω επισκεφθεί πάνω από 20 προορισμούς, είχα επαφές στη Γερμανία με τον ομόλογο μου σε θέματα αγροτικά στη διάρκεια της έκθεσης Anuga,ενώ έδωσα το παρόν στη SIAL στη Γαλλία και όπου επιχειρείται η προώθηση των ελληνικών θέσεων. Σύντομα θα επιδιώξουμε παρόμοιες δράσεις και σε άλλα προϊόντα όπως το μέλι, το τσίπουρο και άλλα τρόφιμα.
Είναι ενθαρρυντικό ότι η τάση που καταγράφεται σε ό,τι αφορά στα στοιχεία των εξαγωγών για τους πρώτους εννέα μήνες του 2013, δείχνει πως συνεχίζεται η ανοδική αυτή πορεία των εξαγωγών των αγροδιατροφικών μας προϊόντων. Το Υπουργείο έχει ρόλο καταλύτη για την υποστήριξη της εξωστρέφειας. Μέσω του προγράμματος Single Window, το οποίο προωθούμε σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, προσπαθούμε να απλουστεύσουμε τις διαδικασίες των εξαγωγών και να διευκολύνουμε το έργο των εξαγωγέων. Το πρόγραμμα υλοποιείται πιλοτικά και με επιτυχία στα ακτινίδια και τη φέτα ενώ επίκειται επέκτασή και σε άλλα προϊόντα. Σε αυτή την προσπάθεια ενίσχυσης των εξαγωγών πέραν του single window προστέθηκε πρόσφατα και ένας νέος θεσμός, ένα νέο εργαλείο, ο «Εγκεκριμένος Έμπορος» που αίρει εμπόδια στην εξαγωγική δραστηριότητα, ενδυναμώνει την επιχειρηματικότητα και προσδίδει κύρος στη φήμη (brand name) τόσο του προϊόντος όσο και για πρώτη φορά του ίδιου του εμπόρου. Να σας θυμίσω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πριν από λίγες μέρες το προτεινόμενο σχέδιό της για τη μεταρρύθμιση του προγράμματος προώθησης των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην εσωτερική αγορά και στις αγορές τρίτων χωρών. Στα κύρια μέτρα που προτείνονται για τη μεταρρύθμιση περιλαμβάνεται η σταδιακή αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος από τα 61 στα 200 εκατ. ευρώ, η αύξηση των προγραμμάτων για αγορές τρίτων χωρών, η διεύρυνση των επιλέξιμων δικαιούχων ενίσχυσης, ώστε να συμμετέχουν και οι οργανώσεις παραγωγών κ.ά., γεγονός που θα βοηθήσει σημαντικά στην υποστήριξη της εξωστρέφειας και των ελληνικών ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Στο Υπουργείο προσπαθούμε και απ’ ότι αποδεικνύεται το πετυχαίνουμε να διαμορφώνουμε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ποιοτικής και ανταγωνιστικής παραγωγής, ειδικά σε θέματα ποιότητας, τυποποίησης και συσκευασίας, υποστηρίζοντας τις εξαγωγικές δράσεις, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση ενός αναγνωρίσιμου και ελκυστικού brand name για τα εγχώρια προϊόντα στις διεθνείς αγορές, του “Greek”. Είναι καθαρά θέμα πολιτικής να προάγουμε τα παραδοσιακά μας προϊόντα ως «ελληνικά» στο διεθνές γίγνεσθαι, είναι πιο εύκολα αναγνωρίσιμο σήμα σε σχέση με ορισμένες τοπικές ονομασίες προέλευσης που δεν τις γνωρίζουν καλά οι ξένοι καταναλωτές. Επίσης θα πάμε σε μια λογική πιστοποιήσεων των διανομέων τροφίμων και αγροτικών προϊόντων για τη διευκόλυνση των εξαγωγών παγκοσμίως.

Τέλος, θα ήθελα να κάνω μια πιο προσωπική αλλά εξόχως πολιτική ερώτηση. Κύριε υπουργέ σκεφτόσαστε το ενδεχόμενο καθόδου σας στην πολιτική; Ήδη πληροφορίες σας φέρνουν ως υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ στην Α’ Θεσσαλονίκης.

Κάθε μέρα μου αλλάζουν έδρα! Ωστόσο στη θέση όπου τοποθετήθηκα κάθε μέρα που περνάει κάνω πράγματα από το χώρο ευθύνης μου. Ήδη η θέση του υπουργού είναι μια πολιτική θέση. Γι’ αυτό και στη δεδομένη στιγμή μπορώ να διαβεβαιώσω πως θα συνεχίσω με αμείωτη ένταση το σημερινό μου έργο. Το στοίχημα σήμερα είναι να πετύχουμε στην παραγωγή. Αν πετύχουμε στην παραγωγή έναν τομέα συνυφασμένο και με την απασχόληση πολλών ατόμων τότε πετυχαίνουμε μια σταθερή βιώσιμη ανάπτυξη. Σήμερα το εθνικό περνάει από το παραγωγικό. Όλα τα άλλα είναι σε δεύτερη μοίρα.