Αθήνα, 25 Φεβρουαρίου 2014
Σημεία Συνέντευξης
του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου
Στην εκπομπή «Επί του Πιεστηρίου» του “Kontra Channel” με τους Δημοσιογράφους,
κ. Μάκη Κουρή και κ. Σωτήρη Ξενάκη
«Θα δώσουμε ένα ακόμη χτύπημα στην αγελαδοτροφία και μετά θα πούμε έκανε λάθος εκτίμηση ο ΟΟΣΑ, συγνώμη;»
1. Το ελληνικό γάλα είναι, χωρίς αμφιβολία, ποιοτικό
«Το ελληνικό γάλα που πίνουμε παράγεται με ασφαλείς συνθήκες και είναι ποιοτικό. Έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια η παραγωγή γάλακτος, δεν πιάνουμε την ποσόστωση, έχουν μειωθεί οι αγελαδοτρόφοι στην Ελλάδα, και πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα διαρθρωτικά προβλήματα: το κόστος ενέργειας, το κόστος χρήματος, το κόστος ζωοτροφών, τι κίνητρα μπορούμε να δώσουμε για μεγαλύτερες μονάδες. Ότι είναι ποιοτικό το ελληνικό γάλα μην έχετε αμφιβολία».
2. Στην Ε.Ε. για τον όρο «φρέσκο γάλα» λαμβάνονται υπ’ όψη οι ιδιαιτερότητες του κάθε κράτους-μέλους
«Από το 1999 με Προεδρικό Διάταγμα καθορίστηκε η διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος στην Ελλάδα. Ο χαρακτηρισμός «φρέσκο» είναι προαιρετικός, δεν είναι υποχρεωτικός. Όποιος θέλει το χρησιμοποιεί. Αν η Ευρώπη ήθελε να καθορίσει μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής στο παστεριωμένο γάλα θα το έκανε με Οδηγία και με Κανονισμό. Αντιθέτως δίνει τη διακριτική αυτή δυνατότητα σε κάθε κράτος-μέλος με βάση τις ιδιαίτερες εδαφο-κλιματολογικές συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες που έχει κάθε περιοχή».
3. Η παστερίωση του «φρέσκου» γάλακτος στην Ελλάδα
«Στη χώρα μας επιστημονική επιτροπή έκρινε ότι η διάρκεια ζωής του παστεριωμένου γάλακτος, που υφίσταται μια θερμική επεξεργασία στους 71,7° C για 15 δευτερόλεπτα, είναι 5 ημέρες. Βεβαίως, το γάλα όσο μεγαλύτερη θερμική επεξεργασία υφίσταται, τόσο μειώνονται τα θρεπτικά του συστατικά. Η χώρα μας έχει ιδιαιτερότητες. Έχουμε διάσπαρτες μικρές κτηνοτροφικές μονάδες και άρα έχουμε ένα κόστος και χρόνο συλλογής. Η διανομή θα πρέπει να γίνει επίσης σε πάρα πολλά σημεία μέχρι την «ΕΒΓΑ της γειτονιάς». Θα πρέπει, λοιπόν, να διατηρείται αυτή η «ψυκτική αλυσίδα», έτσι ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι έχουμε ένα ασφαλές προϊόν που φτάνει στον καταναλωτή».
4. Θα καταργήσουμε εμείς τον όρο «φρέσκο» και θα εισάγουμε «φρέσκο» γάλα από άλλες χώρες;
«Ακούω ότι υπάρχουν σκέψεις να καταργηθεί ο όρος «φρέσκο». Αν συμβεί αυτό και επιμηκυνθεί η διάρκεια ζωής του παστεριωμένου γάλακτος από 5 σε 7, σε 9 ή 10 μέρες, θα ζήσουμε το εξής παράδοξο: ενώ δεν θα υπάρχει ελληνικό «φρέσκο» να έχουμε εισαγωγές παστεριωμένου γάλακτος μεγαλύτερης διάρκειας από άλλες χώρες οι οποίες έχουν το χαρακτηρισμό «φρέσκο», όπως η Ιταλία».
5. Γιατί το «μακράς διάρκειας» γάλα είναι ακριβότερο από το «φρέσκο»;
«Αν όπως αναφέρεται στην έκθεση επιτραπούν περισσότερες εισαγωγές γάλακτος θα πέσει η τιμή του, γιατί στο «μακράς διάρκειας» γάλα, που δεν υπάρχει αυτός ο χρονικός περιορισμός, που λένε ότι λειτουργεί προστατευτικά για τους Έλληνες παραγωγούς, σήμερα αν πάτε σε οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ των Αθηνών, θα το βρείτε κατά πολύ ακριβότερο από το «φρέσκο», από το γάλα πέντε ημερών; Άρα, λοιπόν, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η επιμήκυνση στη διάρκεια ζωής θα μειώσει τις τιμές».
6. Ποιος θα αγοράζει γάλα 8ης, 9ης και 10ης ημέρας;
«Η άλλη παραδοχή της έκθεσης είναι ότι θα μειωθούν οι επιστροφές των ληγμένων προϊόντων. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει, το κόστος της επιστροφής ληγμένων προϊόντων φρέσκου γάλακτος στο 5% της τελικής τιμής. Ρωτώ, αν θέλετε με περισσή αφέλεια, γιατί θα αλλάξει αύριο η καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι σήμερα δεν αγοράζουν το πέμπτης μέρας γάλα και έχουμε επιστροφές, και αύριο που θα γίνει 10 ημερών, θα αγοράζουν της όγδοης, της ένατης, της δέκατης μέρας, το γάλα; Γιατί θα μηδενιστούν οι επιστροφές; Μήπως, τελικά, οι επιστροφές θα είναι παραπάνω; Άρα, στην καλύτερη περίπτωση, πάλι θα έχουμε κάποιο κόστος επιστροφών. Επιπλέον, ποιος μας βεβαιώνει ότι η μείωση αυτή θα φτάσει στον καταναλωτή και δε θα χαθεί στη διαδρομή, όπως χάθηκε σε μεγάλο βαθμό η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση. Επομένως, η επιχειρηματολογία αυτή, ότι θα μειωθεί το κόστος των επιστροφών, και συνεπώς θα έχουμε μια μείωση της τάξεως των 5 λεπτών το λίτρο και αυτή είναι έωλη».
7. Όσοι μιλούν για γάλα «2-3 ημερών» έχουν άγνοια για τι πράγμα μιλούν
«Για το γάλα, υποτίθεται, ημέρας με διάρκεια ζωής 2-3 ημερών, δεν ξέρω πως και ποιος σκέφτηκε αυτήν τη νέα «πατέντα», αλλά ουσιαστικά μιλούμε για ένα γάλα το οποίο θα έχει την ίδια ελάχιστη θερμική επεξεργασία των 71,7ο C για 15 δευτερόλεπτα. Εκ των πραγμάτων, δηλαδή, θα έχει διάρκεια ζωής 5 ημερών και εμείς θα το περιορίσουμε και θα το πούμε ότι είναι γάλα με διάρκεια ζωής 2-3 ημερών. Ένα γάλα που τελικά δεν θα μπορεί να φτάνει ούτε στην Αθήνα, πόσο μάλλον στα νησιά. Δεν έχω ακούσει κανέναν παραγωγό να συναινεί σε αυτή την πρόταση, δεν έχω ακούσει καμία συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία και όμως, εξ ονόματος αυτών, κάποιοι το έχουν προτείνει, προφανώς είτε από άγνοια ή δεν ξέρω γιατί άλλο».
8. Το γάλα από αυτόματους πωλητές δεν έχει σχέση με το δήθεν «γάλα 2-3 ημερών»
«Πολλοί χρησιμοποιούν το παράδειγμα του «ΘΕΣγάλα» στην πατρίδα μου, τη Λάρισα, του πρότυπου αυτού συνεταιρισμού, ως ένα παράδειγμα προς μίμηση. Μόνο που δεν γνωρίζουν για τι μιλούν. Το «ΘΕΣγαλα» έχει αυτόματους πωλητές, όπου πάει κανείς με το μπουκάλι του και παίρνει το γάλα σε πολύ καλή τιμή, εάν έχει και προπληρωμένη κάρτα, με 90 λεπτά το λίτρο. Αυτό είναι άλλο, και άλλο να το συσκευάσουμε, να το πούμε ότι είναι «γάλα ημέρας» με διάρκεια ζωής 2-3 ημερών. Αυτό λοιπόν εάν το συσκευάσουμε θα έχει ακόμη μεγαλύτερο κόστος γιατί θα έχει ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο επιστροφών ληγμένων».
9. Οι τιμές παραγωγού στην Ελλάδα δεν είναι υψηλότερες από χώρες με ανάλογα δεδομένα
«Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η μέση τιμή παραγωγού στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 38,4 λεπτά από 32, που ήταν το 2012 και στη χώρα μας είναι 44,1 λεπτά. Δηλαδή έχουμε 5,7 λεπτά διαφορά στην τιμή παραγωγού. Γιατί είναι πιο ακριβό στον παραγωγό το γάλα στη χώρα μας; Γιατί έχουμε μικρές μονάδες, υψηλό κόστος ενέργειας, στο πετρέλαιο, στο αγροτικό ρεύμα, υψηλό κόστος ζωοτροφών, δεν έχουμε τα απέραντα λιβάδια της Ολλανδίας που βόσκουνε χειμώνα-καλοκαίρι, αναγκαζόμαστε να σταβλίζουμε τα ζώα. Χώρες, όμως, που έχουνε ίδια λίγο πολύ δεδομένα με μας έχουν ακόμη πιο ακριβή τιμή παραγωγού. Η τιμή παραγωγού το 2013 στην Κύπρο είναι 57,1 λεπτά, στη Μάλτα 52,3 λεπτά, στην Ιταλία 42,3, αλλά και στη Φιλανδία 48,5 λεπτά».
10. Μεγαλύτερο το κέρδος στη διακίνηση και εμπορία του γάλακτος από την Ευρώπη
«Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δεν ανταποκρίνονται πολλές φορές στην αλήθεια. Οι ίδιοι οι παραγωγοί παρουσίασαν στοιχεία και φωτογραφίες από σούπερ μάρκετ, στη Ρώμη, στο Παρίσι, όπου γάλατα πέντε ημερών είναι πολύ πιο ακριβά από την Ελλάδα. Αν συγκρίνουμε το πέντε ημερών στην Ελλάδα με το δέκα ή το δεκαπέντε ημερών σε άλλες χώρες, φυσικό είναι να βγουν λανθασμένα συμπεράσματα. Λέει, ακόμη, η έκθεση, κάτι το οποίο δεν απασχολεί το δημόσιο διάλογο, ότι τα περιθώρια κέρδους στην εμπορία και διακίνηση γάλακτος στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερα από το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ».
11. Οι αθρόες εισαγωγές γάλακτος θα εκτινάξουν το έλλειμμα στο αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο
«Η έκθεση του ΟΟΣΑ διατρέχεται από τη παραδοχή ότι με την επιμήκυνση διάρκειας ζωής του φρέσκου γάλακτος θα γίνουν αθρόες εισαγωγές. Και μια χώρα που ήδη είναι ελλειμματική σε γαλακτοκομικά προϊόντα, που έχει αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο στα γαλακτοκομικά, θα το εκτινάξει το έλλειμμα αυτό ακόμα παραπάνω».
12. Θέλουμε να εξοντώσουμε την ελληνική αγελαδοτροφία;
«Η ίδια η έκθεση λέει ότι δεν μπορεί να υπολογίσει τη σχέση κόστους-οφέλους. Αναγνωρίζει ότι θα υπάρχουν αρνητικές συνέπειες στην ελληνική αγελαδοτροφία, ότι θα αναγκαστούν να κλείσουν και να εξαγοραστούν επιχειρήσεις. Μάλιστα σημειώνει ότι δεν μπορεί με ασφάλεια να υπολογίσει το κόστος που θα υπάρχει στην αγελαδοτροφία. Εάν η έκθεση του ΟΟΣΑ δεν μπορεί να υπολογίσει το κόστος, ενώ η αγελαδοτροφία βαίνει μειούμενη, γιατί έχουμε μια σειρά διαρθρωτικών προβλημάτων στην ελληνική κτηνοτροφία, θα δώσουμε ένα ακόμα χτύπημα στην αγελαδοτροφία με αυτές τις αποφάσεις; Και μετά θα έρθουμε και θα πούμε έκανε λάθος στην εκτίμησή της η έκθεση του ΟΟΣΑ, συγνώμη!».
13. Παρέμβαση του εισαγγελέα για τις πρόσφατες «περίεργες» αυξήσεις στο γάλα
«Οι κτηνοτρόφοι κατήγγειλαν ότι το τελευταίο διάστημα είχαμε «περίεργες» αυξήσεις στις τιμές του γάλακτος. Και παρενέβη, όπως ξέρετε, ο αρμόδιος εισαγγελέας διότι υπάρχει η καταγγελία ότι οι αυξήσεις αυτές είναι αδικαιολόγητες. Κι ότι έγιναν τώρα ενόψει της ενδεχόμενης αλλαγής στη νομοθεσία για τη διακίνηση και την εμπορία του γάλακτος, προκειμένου στη συνέχεια να φανεί ότι έχουμε σημαντικές μειώσεις στην τιμή του γάλακτος».
14. Ο ΟΟΣΑ προτείνει γιαούρτια από σκόνη και ελαιόλαδο νοθευμένο με σπορέλαια
«Ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του ασχολείται εκτός από το γάλα και με το γιαούρτι, και προτείνει να γίνεται γιαούρτι από σκόνη γάλακτος. Ένα προϊόν, λοιπόν, το οποίο κερδίζει διεθνώς τις αγορές, ως «ελληνικό γιαούρτι», να το νοθεύσουμε, να το βάλουμε σε δοκιμασία. Αλλά προτείνει και τη νόθευση, την πρόσμιξη του ελαιολάδου με σπορέλαια. Αυτό θα βοηθήσει τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου;».
15. Θέλουμε ή όχι να είμαστε χώρα παραγωγική;
«Τελικά, τι θέλουμε; Δεν θέλουμε να υπάρχει παραγωγικός ιστός στη χώρα; Δεν θέλουμε να έχουμε τη δυνατότητα παραγωγής; Είμαστε μια χώρα, η οποία έχει χάσει πια την αυτάρκειά της σε τρόφιμα. Όταν μπήκαμε το 1980 στη τότε ΕΟΚ, χάρη στην εργώδη προσπάθεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ήμασταν μια χώρα που είχε σχετική αυτάρκεια σε όλα τα τρόφιμα και σήμερα είμαστε τραγικά ελλειμματικοί. Λοιπόν, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα που έχουμε».