Αθήνα,  02 Οκτωβρίου 2014

Συνέντευξη

του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Πάρι Κουκουλόπουλου
στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ» και τη δημοσιογράφο Γωγώ Κατσέλη

        Κουκουλόπουλος: «Καθοριστικός ο ρόλος των ομάδων παραγωγών  
και των συνεταιρισμών στην αγροτική ανάπτυξη»

-Κύριε Υπουργέ, σε τι φάση βρίσκεται ο φάκελος της νέας ΚΑΠ που έχει κατατεθεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
«Από τις πρώτες ενδείξεις που έχουμε δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την πρόταση μας και αν υπάρξουν θέματα διορθώσεων θα είναι ήσσονος σημασίας. Ο φάκελος μας για τη νέα ΚΑΠ είναι απολύτως συμβατός με τον Κανονισμό και τις Αποφάσεις.
Το μεγαλύτερο στοίχημα για εμάς που σχετίζεται άμεσα με την καλύτερη εφαρμογή της ΚΑΠ, θεωρώ ότι είναι το ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου). Η χώρα πρέπει να έχει ένα ΟΣΔΕ που ανοίγει έγκαιρα. Και φέτος υπάρχει ένας λόγος παραπάνω να ανοίξει νωρίς ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα, καθώς πλέον η χώρα χωρίζεται σε τρεις Περιφέρειες, θα υπάρξει στρεμματική ενίσχυση, αλλάζει ο συντελεστής βαρύτητας των δηλωμένων στοιχείων. Από την άλλη, το γεγονός ότι οι άμεσες ενισχύσεις έχουν το χαρακτηριστικό της σταδιακής σύγκλισης, κάνει το εγχείρημα ακόμα πιο δύσκολο. Έτσι, πρέπει το Σύστημα να ανοίγει όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε να υπάρξει αρκετός χρόνος επεξεργασίας των δηλώσεων. Τα περισσότερα προβλήματα που εντοπίστηκαν στον ΕΝΦΙΑ και στα βοσκοτόπια το 2013 δεν ήταν λάθος του νόμου, ήταν λάθος εφαρμογή. Το υπουργείο πρέπει να είναι σε θέση να δουλέψει πάνω στις αιτήσεις για να εντοπίσει τυχόν προβλήματα που μπορεί να υπάρχουν. Σύμφωνα με τον φάκελο της ΚΑΠ που έχει κατατεθεί δεν θα υπάρξουν ακραίες μεταβολές για κάποιον παραγωγό, αλλά πρέπει να γίνονται συγκρίσεις ανά περιοχή μήπως υπάρχει κάποιο λάθος ή παράλειψη.
Επιπλέον, οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις πληρωμές οφείλονται στην καθυστέρηση ενεργοποίησης του ΟΣΔΕ. Στόχος μας είναι το ΟΣΔΕ να ανοίξει νωρίτερα, δηλαδή τέλη Γενάρη με αρχές Φλεβάρη, να «τρέξει» η σύνδεση του ΟΣΔΕ με το TAXISNET, όπως είναι η αντίστοιχη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί από τον ΕΛΓΑ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αυτό αποτελεί το απαραίτητο υπόβαθρο για να κάνουμε τις πληρωμές στην ώρα τους και να μπορεί ο παραγωγός να κάνει τον προγραμματισμό του.
Έτσι, μόνο με τον ΑΦΜ ο αγρότης θα συναλλάσσεται και με τη Γενική Γραμματεία Εσόδων και με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και με τον ΕΛΓΑ, γεγονός που διευκολύνει τη διασταύρωση στοιχείων και τη διαφάνεια».

-Τόσο η ηγεσία του ΥπΑΑΤ όσο και η Ευρώπη εμμένει στη δημιουργία ομάδων παραγωγών. Ποια τα οφέλη για τους αγρότες και τι κίνητρα τους δίνετε;
«Η Ευρώπη δίνει απόλυτο προβάδισμα στις ομάδες παραγωγών και τους συνεταιρισμούς και αντιμετωπίζει πολύ διαφορετικά τον μεμονωμένο παραγωγό, γι’ αυτό κι εμείς θα πρέπει να προσαρμόσουμε ανάλογα τις πολιτικές μας. Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα διαβούλευση για τις ομάδες παραγωγών ώστε να αλλάξουν κάποια κριτήρια, εξετάζεται τι συμβαίνει σε άλλες χώρες που έχουν ανάλογο παραγωγικό προφίλ με την Ελλάδα έτσι ώστε να πάμε με τη σύμφωνη γνώμη όλων σε μια ελληνική εκδοχή του μοντέλου. Επιπλέον με την πλήρη εφαρμογή του Ν4015 και την ενεργοποίηση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών που προβλέπει, προσδοκούμε να έχουμε μια νέα κατάσταση στον συνεταιριστικό χώρο που δε θα θυμίζει παλιές καταστάσεις.
Εδώ, αξίζει να επισημάνω ότι ο Ευρωπαίος παραγωγός είναι ο καλύτερα προστατευμένα παραγωγός σε όλο τον κόσμο. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές που ασκούνται γύρω από τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα διασφαλίζουν ορατή αύξηση εισοδήματος από χρόνο σε χρόνο. Και το ερώτημα είναι «γιατί εδώ σε εμάς δεν συμβαίνει το ίδιο». Μια ομάδα παραγωγών κάνει το λεγόμενο επιχειρησιακό πρόγραμμα, με το οποίο χρηματοδοτεί τις προτεραιότητες όπως η ίδια τις ορίζει –μπορεί να θέλει συσκευαστήριο, διαλογητήριο, ψυγείο, αποθηκευτικό χώρο) και χρόνο με το χρόνο βελτιώνει τους συντελεστές κόστους, δηλαδή μειώνει το κόστος και αυξάνει δυνατότητες για την προώθηση του προϊόντος. Επιπλέον, υπάρχει σειρά προβλέψεων στη νέα ΚΑΠ υπέρ των ομάδων και χρηματοδοτείται ακόμα και η δημιουργία και η λειτουργία τους».

-Συχνά αναφέρεστε σε παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν για την μείωση του κόστους παραγωγής. Τελικά, τι κάνετε προκειμένου να ανασάνει ο αγροτικός κόσμος;
«Το κόστος παραγωγής έχει τρεις παραμέτρους: τη φορολογία, την ενέργεια και τη ρευστότητα. Κι εδώ επανέρχομαι στις ομάδες παραγωγών, καθώς θέλω να τονίσω ότι η μείωση των εισροών είναι κατεξοχήν έργο των ομάδων παραγωγών. Η μαζική παραγγελία σημαίνει και εγγυημένη πληρωμή, χωρίς καθυστερήσεις, που ουσιαστικά αυτό μειώνει το κόστος εισροών.
Στο κομμάτι της φορολογίας, με την τροπολογία που προωθείται αυτές τις μέρες ο συντελεστής φορολογίας των αγροτών ανεξαρτήτως τεκμαρτού εισοδήματος παραμένει στο 13%. Επίσης, στον ΕΝΦΙΑ η παραγωγική γη έχει μια καλή αντιμετώπιση, δηλαδή σε καμία περίπτωση δεν υπερφορολογείται. Ένα άλλο φορολογικό μέτρο που προωθείται για την ελάφρυνση των αγροτών είναι η αναγνώριση ενός μέρους του κόστους που έχουν οι οικογενειακές εκμεταλλεύσεις. Δηλαδή σχεδιάζεται η αναγνώριση ως έξοδο των ημερομίσθιων που κάνουν τα μέλη μιας οικογένειας στην δική τους καλλιέργεια. Μέχρι σήμερα η εργασία που προσφέρουν είτε κατά την περίοδο παραγωγής είτε της συγκομιδής δεν υπολογίζεται στο κόστος παραγωγής. Αυτό πρέπει να αλλάξει προς όφελος εκείνων που αποδεδειγμένα εργάζονται στην οικογενειακή τους εκμετάλλευση.
Στο μέτωπο της ενέργειας, ο στόχος μας είναι μικρότερο κόστος ενέργειας με αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ύπαρξη ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων και τη δημιουργία μεγάλων σχημάτων με περισσότερες περιοχές αναφοράς. Με αφορμή τη διάταξη για τα φωτοβολταϊκά, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, κινούμαστε προς ένα ριζικά νέο τοπίο στους ΓΟΕΒ(Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων) – ΤΟΕΒ (Τοπικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων). Η τροπολογία που κατέθεσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Μανιάτης και δίνει την δυνατότητα σε όλους τους ΓΟΕΒ να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά, φέρνει πραγματικά μείωση του κόστους άρδευσης για τους αγρότες. Η διαχείριση του νερού πρέπει να γίνει σε μεγαλύτερα σύνολα για να υπάρξουν και οικονομίας κλίμακας. Δεν μπορεί δηλαδή ανά επιμέρους ΤΟΕΒ να ψάχνουν να βρουν που θα φτιάξουν το φωτοβολταϊκό πάρκο. Έτσι, θα πρέπει 3-4 ΤΟΕΒ του ιδίου δήμου μπορούν να συνεργαστούν ώστε να κάνουν 1-2 πάρκα φωτοβολταϊκά πάρκα σε ένα συμφωνημένο μέρος, ενώ στα όρια ενός άλλου ΤΟΕΒ να γίνει μια επένδυση με ένα μικρό υδροηλεκτρικό που επίσης μειώνει το τιμολόγιο. Αυτές είναι ενέργειες που θα πρέπει να κάνουν πολλοί μαζί. Το πρόβλημα που υπάρχει τώρα σε κάποιους ΤΟΕΒ που διαχειρίζονται το νερό είναι ότι λόγω του κόστους που θέτουν σε κάθε καλλιέργεια πολλοί παραγωγοί βρίσκουν υψηλό το τιμολόγιο του ΤΟΕΒ κι έτσι αρνούνται τις υπηρεσίες του ΤΟΕΒ με αποτέλεσμα έτσι να αυξάνεται το κόστος για τους λίγους που συμμετέχουν. Επομένως, εμείς σαν ΥπΑΑΤ προσπαθούμε να κινηθούμε προς τη δημιουργία ισχυρών ομάδων. Επιπλέον, αν ένας ΤΟΕΒ μετρά πολλά μέλη μπορεί να δανειστεί ευκολότερα και να προχωρήσει και σε περαιτέρω ενέργειες όπως υδροηλεκτρικά, αιολικά κλπ.
Στο μέτωπο της ρευστότητας, το ΥπΑΑΤ διαθέτει το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας που διαχειρίζεται η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία παίρνει εγγύηση από λεφτά του ΕΣΠΑ και δίνει δάνεια με επιτόκιο 4%. Άλλο να πάρει ο αγρότης δάνειο με 4% και άλλο με 9%».

-Ως ΥπΑΑΤ έχετε κάνει έναν απολογισμό των επιπτώσεων του ρωσικού εμπάργκο στα ελληνικά προϊόντα;
«Για την Ελλάδα η απώλεια της ρωσικής αγοράς είναι συγκεκριμένη και σε κάποια προϊόντα μπορεί να αποβεί καθοριστική αν δεν ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα. Ωστόσο, η δική μας ενεργοποίηση τόσο από πλευράς του ΥπΑΑΤ όσο και του παραγωγού ήταν έγκαιρη και αφορά κάθε προϊόν ξεχωριστά ανάλογα με την ευπάθειά του, την εποχή του, τις συνεργασίες κλπ. Δηλαδή δε γίνεται εύκολα εξαγωγή σε μια χώρα αν δεν υπάρχει Πρωτόκολλο Συνεργασίας. Δεν είναι όλα τα προϊόντα την ίδια εποχή κλπ. Γίνεται συστηματική προσπάθεια ώστε να περιοριστούν οι ζημιές από το εμπάργκο, ωστόσο είναι αντικειμενικά μικρή η παραγωγή της Ελλάδας για να αντιμετωπίσει μεγάλο αδιέξοδο. Υπάρχουν αγορές, στις οποίες τα ελληνικά προϊόντα έχουν προνομιακή υποδοχή, όπως είναι η Κίνα, η Ινδία, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Για το ακτινίδιο που είναι και ανθεκτικό φαίνεται να προχωρούν καλά τα πράγματα. Ένα εμπόδιο που υπάρχει για την τελική συμφωνία με την Ινδία δείχνει να λύνεται, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον για το ακτινίδιο δείχνει και η Κίνα και ήδη έχουν αρχίσει να κλείνονται συμφωνίες. Εξάλλου, το ακτινίδιο έχει το πλεονέκτημα ότι έχει μεγάλη περίοδο διάθεσης, καθώς αρχίζει τώρα η συγκομιδή τους και μέχρι τα μέσα Μαρτίου φτάνει η διάθεση του.
Σχετικά με τις αποζημιώσεις των παραγωγών της Ε.Ε για το ρωσικό εμπάργκο, αυτές αφορούν μόνο το ροδάκινο, για το οποίο η μείωση των τιμών υπήρξε πριν το εμπάργκο λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας. Και γι’ αυτό διεκδικούμε αποζημιώσεις. Για τα μέτρα που ελήφθησαν στην μετά εμπάργκο εποχή- χυμοποίηση και δωρεάν διανομή-λειτούργησαν πάρα πολύ καλά και η αγορά ομαλοποιήθηκε γρήγορα. Μας επέτρεπαν να αποσύρουμε πολλαπλάσιες ποσότητες, που ούτε καν χρειάστηκε».

-Κύριε Υπουργέ, ποια η θέση σας για την διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος;
«Η θέση μου είναι ίδια με εκείνη που είχα ως βουλευτής. Κακώς βρέθηκε να είναι προαπαιτούμενο από την Τρόικα για την εκταμίευση μιας μεγάλης δανειακής δόσης. Το ελληνικό γάλα πρέπει να κρατήσει την ιδιαιτερότητα του και να μην γίνουν εξομοιώσεις με γάλατα που δεν είναι της ίδιας θρεπτικής αξίας. Τα υπόλοιπα τα κρίνει η αγορά αρκεί να μην υπάρχουν αθέμιτες πρακτικές που παραπλανούν τον καταναλωτή».

-Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου την επιστροφή των αποζημιώσεων του πακέτου «Χατζηγάκη» θα εφαρμοστεί;
«Οι αποφάσεις για ανάκληση των αποζημιώσεων έχουν τελεσιδικήσει. Ωστόσο η Ελλάδα έχει προβεί σε νομικές ενέργειες, κερδίζει χρόνο και τις όποιες επιπτώσεις μπορεί να τις «απλώσει» στο χρόνο. Με κάποιο τρόπο το θέμα θα διευθετηθεί. Ωστόσο, αυτό που προκαλεί είναι να ακούει κανείς τον ΣΥΡΙΖΑ και συγκεκριμένα τον υπεύθυνο Αγροτικής Πολιτικής του, να ζητάει πακέτο Χατζηγάκη για το ρωσικό εμπάργκο. Στην Ημαθία, στους ροδακινοπαραγωγούς έλεγε «μην ακούτε αυτούς που σας λένε για καταλογισμούς, σας λένε ψέματα». Δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να θέλει να πάει τη χώρα σε εκλογές εκβιαστικά με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, να θέλει να γίνει κυβέρνηση και να ζητά πακέτα Χατζηγάκη».

-Θεωρείτε δηλαδή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές;
«Πιστεύω ότι αυτή η Βουλή θα εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Πρέπει να εκλέξει αυτή η Βουλή Πρόεδρο της Δημοκρατίας γιατί είναι μια πράξη ύψιστου συμβολισμού εθνικής ενότητας. Η μεγαλύτερη ανάγκη που έχει η χώρα είναι να ενωθεί ξανά η ελληνική κοινωνία γιατί βαδίζουμε πολύ καιρό διχασμένοι και ο βασικός διχασμός «Μνημόνιο - αντιμνημόνιο» δεν υφίσταται πλέον. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο από το Μνημόνιο βγαίνουμε. Και το καλύτερο παράδειγμα είναι ότι για το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο της χώρας, την ΚΑΠ, δεν υπάρχει αντίλογος στην πρότασή μας».