ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 18 Νοεμβρίου 2012
Σημεία συνέντευξης
Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,Καθηγητή Αθανάσιου Τσαυτάρη,
στον Τ/Σ EΡT 3 στην εκπομπή «Δεύτερη Ανάγνωση»και το δημοσιογράφο Δημήτρη Παπαγρηγορίου
«Η ελπίδα στην κρίση είναι η ελληνική γη, η γεωργία και πρέπει να την αξιοποιήσουμε»
Δημοσιογράφος: Βρίσκεστε σε δύσκολη θέση λόγω του Μνημονίου;
Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: Όλοι βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση. Και η κυβέρνηση και οι Υπουργοί. Η κατάσταση είναι δύσκολη, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε έχουν ιδιαιτερότητες, παίρνουμε δύσκολες κι επώδυνες αποφάσεις, όλες όμως με μια ελπίδα. Στόχος, να καταφέρουμε να περάσουμε αυτό τον κάβο και να οδηγηθούμε ταχύτατα -καθώς δεν μπορούμε να περιμένουμε ούτε μια μέρα- στην ανάπτυξη. Όσο συρρικνώνουμε την πίτα, τότε ο καθένας παίρνει καθημερινά μικρότερο κομμάτι και λογικό είναι να διαμαρτύρεται γιατί δεν τα βγάζει πέρα.
Το στοίχημα θα κερδηθεί όχι συρρικνώνοντας συνεχώς τους μισθούς και την παραγωγική διαδικασία, αλλά όταν κλείσει αυτή η ιστορία με τις προσπάθειες να λυθούν τα προβλήματα του δημοσιονομικού πλαισίου και πάμε γρήγορα στην ανάπτυξη. Σε αυτό το πνεύμα, το υπουργείο μας , καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και να αποτελέσει κι αυτό ραχοκοκαλιά της ανάπτυξης του τόπου.
Δημοσιογράφος: 900.000 νοικοκυριά, το 21,4% του πληθυσμού αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας, δηλαδή 2.340.000 Ελληνες. Η Ελλάδα είναι στη δεύτερη θέση φτώχειας μετά τη Βουλγαρία.
Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: Στους ανθρώπους που έχουν χάσει τη δουλειά τους λέμε να στρέψουν την προσοχή τους προς τον πρωτογενή τομέα. Ήδη μέσα σε αυτούς τους λίγους μήνες έχουμε στροφή των νέων στην ύπαιθρο σε ποσοστό 7%. Ό,τι χάθηκε σε ανθρώπινο δυναμικό τα τελευταία 3-4 χρόνια, ξαναγύρισε μέσα σε αυτούς τους 4 μήνες.
Το κοινωνικό έργο του Υπουργείου.
Το Υπουργείο από την ερχόμενη εβδομάδα, ίσως από την Τρίτη, καθώς έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες θα αρχίσει τη δωρεάν διανομή τροφίμων σε περίπου 700.000 δικαιούχους. Πρόκειται για πέντε βασικά είδη διατροφής, ρύζι, μακαρόνια, φέτα, ελαιόλαδο, γραβιέρα ύψους 23,3 εκατ.€. Αυτό που αντιμετωπίζουμε εμείς δεν είναι τοπικό πρόβλημα, αλλά έχει αρχίσει να παρατηρείται και σε χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και αλλού. Η Ε.Ε ήδη για το 2013 έχει αυξήσει το ποσό του προγράμματος σε περίπου 25,5 εκατ. € και στη νέα προγραμματική περίοδο το Ταμείο Αλληλεγγύης θα διαθέτει για όλη την Ευρώπη 4,5 δις € για ρουχισμό και άλλα είδη ανάγκης.
Έχουμε προνοήσει και για τα σχολεία. Θα μοιράσουμε φρούτα σε μορφή σαλάτας μέσα σε φυσικό χυμό πορτοκάλι σε χιλιάδες σχολεία στην περιφέρεια, καθώς επίσης γάλα και γιαούρτι, με στόχο όχι μόνο να βοηθήσουμε τις οικογένειες αυτών των παιδιών που δεν μπορούν να τους τα προσφέρουν για πρωινό, αλλά και να εξοικειώσουμε τα παιδιά με αυτό το είδος της διατροφής.
Το κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή
Το «κίνημα της πατάτας» που όριζε ότι ο παραγωγός δίνει τα προϊόντα του απευθείας στον καταναλωτή προσπαθούμε να το θεσμοθετήσουμε με τις αγορές των αγροτών, τα farmer’s markets, τα οποία αποτελούν θεσμό στο εξωτερικό. Ήδη λειτουργούν πιλοτικά ένα στην Πρέβεζα και ένα στο Βύρωνα Αττικής, ενώ σύντομα θα λειτουργήσει ένα στην Κοζάνη κι ένα στα Χανιά της Κρήτης. Προσπαθούμε να αποκτήσουμε εμπειρία. Στις αγορές των αγροτών βάζουμε τους ίδιους τους παραγωγούς να είναι ελεγκτές, γιατί οι ίδιοι οι πωλητές-παραγωγοί σε αυτήν την αγορά έχουν κάθε συμφέρον να διασφαλίσουν την ποιότητα και την προέλευση των προϊόντων. Με το σύστημα του ΟΣΔΕ όλη η παραγωγική διαδικασία ψηφιοποιείται , προκειμένου να γνωρίζουμε τι καλλιεργεί, πόσο ξοδεύει και τι παράγει ο καθένας. Οι αγορές των αγροτών θα λειτουργούν μόνο μια φορά την εβδομάδα, κάθε Σάββατο από τις 7 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι και τα προϊόντα θα είναι της προηγούμενης μέρας.
Για τους νέους αγρότες
Υλοποιούμε μια δράση για τους νέους που ζουν ήδη στην Περιφέρεια προκειμένου να μη φύγουν. Έχουμε βοηθήσει συνολικά 10.000 νέους ανθρώπους να παραμείνουν και να στήσουν την επιχείρησή τους, παρέχοντας τους κεφάλαιο από 10.000 έως 15.000 ευρώ.
Παράλληλα, υλοποιούμε πρόγραμμα και για νέους που ζουν στα αστικά κέντρα και θέλουμε να γυρίσουν στην Περιφέρεια. Έχουμε κάνει πρόγραμμα διανομής γης και σε αυτή τη φάση αφορά 4.000 δικαιούχους, αν και δεχτήκαμε περίπου 5.000 αιτήσεις. Πρόκειται για πτυχιούχους γεωτεχνικούς. Θέλουμε η ενσωματωμένη γνώση που έχουν αυτοί οι άνθρωποι να περάσει απευθείας στη γεωργική παραγωγική διαδικασία.
Σε κάθε περίπτωση, οι δικαιούχοι ελέγχονται . Θα πρέπει το κάθε ευρώ που θα δώσουμε να πιάσει τόπο.
Σχετικά με τις οικονομικές ενισχύσεις
Πολύς κόσμος νομίζει ότι από την 1-1-2014 τελειώνουν οι επιδοτήσεις στη γεωργία και η υποστήριξή της. Κάθε άλλο. Θα υπάρχουν πολλά χρήματα στη γεωργία ίσως στο ίδιο ή και σε υψηλότερο επίπεδο από την προηγούμενη περίοδο. Και αυτό συμβαίνει γιατί η Ευρώπη αλλάζει νοοτροπία, κάνει στροφή 180 μοιρών και επικεντρώνεται στην αυτάρκεια, που είναι ο νούμερο 1 στόχος στη νέα προγραμματική περίοδο. Η Ε.Ε στρέφεται και στη ενίσχυση της κτηνοτροφίας, ώστε να παράγει τις δικές της ζωοτροφές οι τιμές των οποίων ανεβαίνουν διεθνώς, με στόχο να μειώσει τις εισαγωγές. Αναλογιστείτε ότι κάθε χρόνο η χώρα μας πληρώνει περίπου 2 δις € για να αγοράσει μόνο κρέας. Αυτό είναι τραγικό και πρέπει να το αλλάξουμε.
Βοσκότοποι –Νερό άρδευσης
Μην περιμένετε να λύσουμε μέσα σε τρεις μήνες όλα τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν επί δεκαετίες. Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια και επιλύουμε πολλά από αυτά. Για πολλές από τις λύσεις όμως δεν είναι αρμόδιο το ΥΠΑΑΤ. Ο κόσμος δεν γνωρίζει, για παράδειγμα, ότι όταν μιλάμε για το νερό άρδευσης, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων που χειρίζεται αυτόν το φυσικό πόρο ανήκει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Και τα βοσκοτόπια ανήκουν στο Περιβάλλον. Οι κτηνοτρόφοι δεν μπορούν να αξιοποιήσουν αυτές τις εκτάσεις. Έχουμε μεγάλα προβλήματα και θα μας επιβληθούν πρόστιμα από την Ε.Ε. Η χώρα μας κινδυνεύει να χάσει 4,5 δις € από τις επιδοτήσεις που θα έρθουν το 2014 γιατί δεν μπορεί να χειριστεί αειφόρα τους βοσκότοπους, καθώς δεν έγιναν συγκεκριμένοι χάρτες και δεν έχουν ψηφιοποιηθεί από την πλευρά του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Υποστήριξη των νεοεισερχόμενων στη γεωργία
Σε όσους θέλουν να επιστρέψουν στη γεωργία, εμείς τους απλώνουμε το χέρι και λέμε σε αυτούς τους ανθρώπους, που δεν είναι αναγκαστικά νέοι, «ελάτε να σας δείξουμε την αγροτική παραγωγή». Πρώτον, τους λέμε ότι μπορούν να απευθυνθούν σε κάποιο Ινστιτούτο του Υπουργείου , όπως υπάρχει στη Θεσσαλονίκη ή και σε άλλα μέρη της χώρας. Δεύτερον, να απευθυνθούν στις παλιές Διευθύνσεις Γεωργίας οι οποίες πέρασαν στις Περιφέρειες και τρίτον, να πάνε στα Γραφεία Γεωργικής Ανάπτυξης τα όποια πέρασαν στους δήμους. Εκεί υπάρχει πρόβλημα με την έλλειψη προσωπικού, καθώς οι γεωπόνοι που στελέχωσαν τις υπηρεσίες χρησιμοποιήθηκαν σε άλλες θέσεις. Για το θέμα αυτό στη νέα ΚΑΠ υπάρχει ένα κονδύλιο που τετραπλασιάζεται και είναι ο άξονας για την έρευνα και καινοτομία στη γεωργία, τις γεωργικές συμβουλές και εφαρμογές, την απασχόληση των νέων. Δηλαδή ποσοστό 2% του προϋπολογισμού πρέπει να πάει αναγκαστικά από τη νέα ΚΑΠ στην υποστήριξη των νεοεισερχόμενων στη γεωργία.
Στροφή σε νέες δυναμικές καλλιέργειες
Προτείνουμε τις δυναμικές καλλιέργειες ανά περιοχή, όπως είναι για παράδειγμα η βιολογική ρίγανη. Ξέρετε τι μεγάλη ζήτηση έχει αυτή τη στιγμή το ριγανέλαιο; Χρησιμοποιείται σε πάρα πολλές καινούργιες χρήσεις και ιδιαίτερα στη Γαλλία το χρησιμοποιούν και στις ζωοτροφές για αποφύγουν τη χρήση αντιβιοτικών. Να μια λύση για κάποιον που δεν ξέρει από την αγροτική παραγωγή, που δεν θέλει να έχει υψηλό κόστος παραγωγής. Για παράδειγμα βάζεις μια φορά ρίγανη και για 10 χρόνια συγκομίζεις. Μπορεί να καλλιεργήσει κάποιος τριφύλλι που είναι μια εξαιρετική ζωοτροφή και θα επιδοτηθεί πολύ περισσότερο με τη νέα ΚΑΠ, μια καλλιέργεια που μέσα σε ένα χρόνο αρχίζει να αποδίδει. Το να καλλιεργήσεις έναν οπωρώνα με ροδάκινα, θέλει περισσότερα χρόνια να αποδώσει. Εκεί πρέπει να βοηθήσουμε τους παραγωγούς, αυτός πρέπει να είναι ο ρόλος των επιδοτήσεων, κατά την άποψη μου.
Για εμάς είναι εργαλείο πολιτικής οι επιδοτήσεις. Όσοι θέλουν να καλλιεργήσουν ροδάκινα θα έχουν μετά από 4 χρόνια εισόδημα και αναρωτιούνται «πως θα ζήσω μέχρι να αποδώσει το χωράφι μου». Να λοιπόν που η επιδότηση μπορεί να παίξει ρόλο. Εκεί πρέπει να τους πούμε «έλα εδώ, θα σε βοηθήσω και να εγκαταστήσεις τον οπωρώνα και θα σου καλύψω το εισόδημα για 3- 4 χρόνια μέχρι να αρχίσεις να έχεις εισόδημα».
Ενίσχυση της μεταποίησης
Πολύς κόσμος στη γεωργία όπως και το ΥΠΑΑΤ έδωσε έμφαση τα προηγούμενα χρόνια πώς να κάνει την παραγωγή και πως θα την αυξήσει. Εμείς λέμε ότι μόνο αυτό δεν φτάνει. Προχωράμε στα παρακάτω βήματα και πάμε στη μεταποίηση των προϊόντων. Τις επόμενες μέρες θα βγουν τα αποτελέσματα από τρεις κύκλους αιτήσεων που υποβλήθηκαν για μεταποιητικές βιομηχανίες και θα ενισχύσουμε πάνω από 300 μεταποιητικές μονάδες είτε υφιστάμενες να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους είτε να δημιουργήσουν νέες μεταποιητικές επιχειρήσεις τροφίμων.
Ενίσχυση της εξωστρέφειας και των εξαγωγών
Προωθούμε σημαντικές δράσεις για την εξωστρέφεια των προϊόντων. Για το κρασί. προσπαθήσαμε μέσω και των διεπαγγελματικών οργανώσεων να κάνουμε ένα cluster των ανθρώπων που καταπιάνονται από τον πρωτογενή τομέα, μέχρι την έρευνα, την μεταποίηση, την αλυσίδα διακίνησης και τις εξαγωγές. Χάρη σε αυτήν την προσπάθεια, οι εξαγωγές στο κρασί αυξήθηκαν κατά 24% κυρίως προς την Κεντρική Ευρώπη. Επίσης κάναμε στοχευμένη δράση για τις εξαγωγές οίνων στις ΗΠΑ και τον Καναδά, για το ελαιόλαδό μας στη Γερμανία και την Κίνα. Στη Γερμανία κάνουμε μια προσπάθεια με τους Έλληνες εστιάτορες και την αλυσίδα διακίνησης όλων των εστιατορίων με απευθείας επαφή των Ομάδων Παραγωγών ελαιολάδου για παράδειγμα της Μυτιλήνης, της Κρήτης κ.ά. Στην Κίνα έχουν διπλασιαστεί η εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου χάρη σε αυτές τις προσπάθειες. Η στοχευμένη δράση που κάναμε για το κονσερβοποιημένο ροδάκινο στις ανατολικές χώρες είχε ως αποτέλεσμα στη Ρωσία να είμαστε η πρώτη χώρα στις εξαγωγές και εκτοπίσαμε την Κίνα. Το ίδιο θα κάνουμε για το γιαούρτι και για άλλα προϊόντα.
Η ελπίδα στην κρίση είναι η ελληνική γη, η γεωργία και πρέπει να την αξιοποιήσουμε. Θέλει προσπάθεια, ιδρώτα και μεράκι και αν κάποιος τα βάλει αυτά να είναι σίγουρος ότι θα πετύχει, θα μπορεί να ζήσει ο ίδιος και η οικογένειά του και θα βοηθήσει και τον τόπο να βγει από αυτήν τη δύσκολη οικονομική συγκυρία.