Αθήνα,  24 Φεβρουαρίου 2014  

 Συνέντευξη

Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη,
στην εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ της Κυριακής» και το δημοσιογράφο Δημήτρη Μαρκόπουλο

«Πρέπει να αφουγκραζόμαστε τους αγρότες, όχι να τους πολεμάμε»

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μιλάει για την προσπάθεια τόνωσης των εξαγωγών, τα αποτελέσματα της, αλλά και τα φλέγοντα ζητήματα του γάλακτος και των αγροτικών κινητοποιήσεων

«Είμαι κατά κάποιο τρόπο …αντιπολιτικός. Δεν μου αρέσει η υπερέκθεση. Η υπερπροβολή. Οι τηλεοπτικές αντιδικίες και οι φωνές που δεν βγάζουν πουθενά δεν με εκφράζουν». Με αυτή την απάντηση ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης μας απαντά για τους λόγους που δεν εμπλέκεται στο δημόσιο διάλογο (καβγά κατά άλλους) σε μια σειρά θεμάτων που εσχάτως έχουν προκύψει στον τομέα ευθύνης του. Για τη διάρκεια ζωής του γάλακτος, για τις αγροτικές κινητοποιήσεις, για το νομοσχέδιο που προώθησε και δημιούργησε θόρυβο αναφορικά με τα χρέη των αγροτών και τις ανατροπές που επέφερε.

Δίχως να είναι σνομπ - το αντίθετο μάλιστα - ο ίδιος θεωρεί πως από την πολιτική λείπει η αντικειμενικότητα της επιστημονικής προσέγγισης. Η βαθιά γνώση των θεμάτων που τελικά διερευνά προτάσεις και δίνει με τη σειρά της λύσεις, άρα παράγει πολιτική. Στην ερώτησή μας λοιπόν για το αν θα τον ενδιέφερε κάποια θέση στην Ευρώπη (κάτι που ακούγεται έντονα) ή αν θα πολιτευτεί, ο ίδιος επιλέγει να απαντήσει σχετικά με τους νόμους που προώθησε και προωθεί, πώς εργάστηκε για μια σειρά «εργαλείων» υπέρ των εξαγωγών όπως το Single Window ή τα Μητρώα Εμπόρων, πώς προωθεί τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης στα θαλασσινά είδη ή για θεσμούς όπως οι Ζώνες Ιχθυοκαλλιέργειας και τα πολυλειτουργικά αγροκτήματα. «Αυτά κατ’ εμέ είναι πολιτική. Και αυτό διότι, αν δεν προχωρήσουμε με γοργούς ρυθμούς, οι κόντρες και οι πολιτικοί δήθεν διαξιφισμοί δεν θα αποδώσουν τίποτε. Αυτά όμως που εμένα με ενδιαφέρουν είναι όσα θα φέρουν πλούτο στη χώρα, εκείνα τα που θα τονώσουν τις εξαγωγές μας, που θα δώσουν δουλειά στους νέους και ειδικά στους επιστήμονες».
Ο ίδιος, δίνοντας μια ώθηση προς τα εμπρός, στοχεύει στην αγροτική επιχειρηματικότητα, τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη μεταποίηση, αν και διατηρεί τις απόψεις του για τη διάρκεια ζωής του γάλακτος. «Στόχος μου δεν ήταν να προκαλέσω κανενός είδους κρίση στην κυβέρνηση, ούτε να ακυρώσω την προσπάθεια που καταβάλλεται για μεταρρυθμίσεις. Απλώς ως επιστήμονας, οφείλω να τονίσω πως τα μοντέλα που ισχύουν σε χώρες όπως η Ολλανδία είναι δύσκολο να αντιγραφούν αυτούσια στην Ελλάδα. Σε αυτόν τον τομέα μιλώ περισσότερο ως καθηγητής παρά ως υπουργός με κάποιου είδους σκοπιμότητα» αναφέρει.

Πάντως αυτό που απασχολεί περισσότερο αυτή την περίοδο τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης δεν είναι οι διαξιφισμοί για το γάλα. Αυτό που τον «πονάει» είναι το πώς οι νέοι θα στραφούν με μεγαλύτερη ταχύτητα στην αγροτική επιχειρηματικότητα. «Με το νέο νομοσχέδιο μας εξασφαλίζουμε μια σειρά από σημαντικές τομές. Στο πλαίσιο αυτής της εθνικής όπως εγώ τη χαρακτηρίζω προσπάθειας για να γυρίσουν οι νέοι μας στην αγροτική παραγωγή, ήδη έχουμε εντάξει 12.000 άτομα σε παλαιότερες προκηρύξεις του προγράμματος «Εγκατάσταση Νέων Αγροτών» και με τη νέα προκήρυξη ύψους 140 εκατ. ευρώ που τρέξαμε σε χρόνο εξπρές (σ.σ. στα τέλη Δεκέμβρη ολοκληρώθηκε) θα ενταχθούν κι άλλοι 8.000 πλέον νέοι. Και για να μη νομίσετε πως όλα αυτά είναι λόγια που παραπέμπουν στο μακρινό μέλλον, χάρη στην προσπάθεια της ομάδας του υπουργείου , ήδη στις πρώτες 40 μέρες που ολοκληρώθηκε η διαδικασία της προκήρυξης υπήρξε η πρώτη έγκριση στον τομέα της μεταποίησης» τονίζει ο υπουργός.
Στον πρωτογενή τομέα το υπουργείο επιχειρεί να απαλλάξει τους νέους αγρότες από τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και διαδικασίες και να λάβουν άμεσα το πριμ εγκατάστασης, αλλά και να υπάρξουν διευκολύνσεις στις μετεγκαταστάσεις των κτηνοτροφικών μονάδων. Επίσης, εντατικοποιείται το πρόγραμμα μίσθωσης αγροτικής και κτηνοτροφικής γης προκειμένου περίπου 4.000 άνεργοι και πτυχιούχοι να στήσουν έναντι συμβολικών τιμημάτων τις δικές τους αγροτικές επιχειρήσεις. Από τις τομές του υπουργείου, όμως, είναι και η εφαρμογή του Εμπορικού Μητρώου και του θεσμού του Εγκεκριμένου Εμπόρου. «Τρέχουμε σε όλα τα πεδία. Μετά τα προγράμματα εξοικείωσης των παιδιών με τη γεωργία και την προώθηση των πολυλειτουργικών αγροκτημάτων, ενός καίριου θεσμού με σύνδεση στο τουριστικό προϊόν, μετά τη θεσμοθέτηση της οικοτεχνίας που θα δώσει σημαντική κίνηση σε σειρά κλάδων, τα Μητρώα Εμπόρων έρχονται να καθιερώσουν νέες σχέσεις εμπιστοσύνης στις συναλλαγές παραγωγών και αγοράς. Με τους Εγκεκριμένους Εμπόρους υπάρχει πιστοποίηση κι έλεγχος, ενώ ήδη έχουν γίνει 25 πιστοποιήσεις για όσους διακινούν και πωλούν αγροτικά προϊόντα. Με αυτούς τους δύο νέους θεσμούς βοηθούνται σημαντικά οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες, με παράλληλο τερματισμό της γραφειοκρατίας και της συνεχούς παρακώλυσης των αδειοδοτήσεων. Σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση του υπουργείου μας, οι δύο αυτοί θεσμοί βοηθούν καταλυτικά και στην πάταξη της φοροδιαφυγής από τη γεωργία, γεγονός σημαντικό σε έναν χώρο που έχει κακοπέσει και στο παρελθόν υπήρξαν ντροπιαστικά παραδείγματα για τη χώρα μας» λέει ο υπουργός.

Μεγάλο όμως είναι το ενδιαφέρον του κ. Τσαυτάρη και για τις εξαγωγές, έναν τομέα που σε μεγάλο βαθμό αν δούμε και τις σχετικές λίστες, βασίζεται στα γεωργικά προϊόντα. «Η στροφή της πολιτικής μας είναι ξεκάθαρη. Επενδύουμε στην ποιότητα. Αυτό είναι το μόνο διαβατήριο μας για τις αγορές του εξωτερικού. Οι προσπάθειές μας δεν περιορίζονται στον πρωτογενή τομέα. Βοηθούμε όσο μπορούμε, τη μεταποίηση, πηγαίνουμε όμως και στα παρακάτω βήματα, υποστηρίζοντας και την εξωστρέφεια και συμβάλλοντας με καταλυτικό ρόλο» αναφέρει ο υπουργός και συμπληρώνει: «Το ΥΠΑΑΤ είναι πρωτοπόρο στην προσπάθεια που έχει τίτλο «Single Window». Προσπαθούμε δηλαδή να απλουστεύσουμε τις διαδικασίες των εξαγωγών και να διευκολύνουμε το έργο των εξαγωγέων και των αρμόδιων φορέων. Το πρόγραμμα αυτό έχει τύχει της επιβράβευσης μέχρι και του Χορστ Ράιχενμπαχ, ενώ θα συνδεθεί ηλεκτρονικά με τα τελωνεία της χώρας. Τα οφέλη από αυτό θα είναι τεράστια, καθώς με άμεσο τρόπο και χωρίς γραφειοκρατία θα τονωθούν οι εξαγωγές σε μεγάλες χώρες όπως η Κίνα. Σε συνεργασία λοιπόν με άλλους οργανισμούς της Κυβέρνησης, όπως ο ΟΠΕ, συμπράττουμε σε στοχευμένες δράσεις προώθησης των εξαγωγών κατά προϊόν και κατά χώρα – στόχο. Παράλληλα προσπαθούμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού να «παντρέψουμε» τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της μεταποίησης, με τον τριτογενή και συγκεκριμένα με τον τομέα των υπηρεσιών τουρισμού. Τα αγροτικά προϊόντα της χώρας μας μπορούν να γίνουν πρωταθλητές στις αγορές του εξωτερικού, χάρη στην ποιότητά τους». Δεν είναι τυχαίο πως με μια σειρά τέτοιων πολιτικών το 2012 οι εξαγωγές ελαιόλαδου στην Κίνα αυξήθηκαν κατά 67,5%, οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών 205% και οι εξαγωγές ζάχαρης και μελιού κατά 77%. Ταυτόχρονα, αυξήθηκαν οι εξαγωγές φράουλας στη Ρωσία κατά 68% και μαρμελάδας κατά 202%, ενώ η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στις εξαγωγές κονσερβοποιημένου ροδάκινου. Επίσης, οι εξαγωγές φιλέτων ψαριού αυξήθηκαν κατά 205%, του γιαουρτιού κατά 39%, των σταφυλιών κατά 60%, των ψαριών στις ΗΠΑ κατά 49% και των λαχανικών κατά 70%. Σε αυτά, να μην ξεχνάμε την ελληνική τσιπούρα που κατέχει την πρωτιά στον κλάδο των εξαγωγών των γεωργικών προϊόντων.

«Εμείς κάνουμε τη δουλειά μας»
Σε ό,τι αφορά τις πολιτικές κόντρες που φαίνεται να έχουν ξεσπάσει για σειρά θεμάτων αρμοδιότητάς του, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δείχνει να μην ανησυχεί. «Εμείς εδώ κάνουμε τη δουλειά μας και μόνο αυτή. Στην πολιτική ίντριγκα ούτε θέλω να μπω, ούτε και μπορώ να τα καταφέρω. Δεν είναι ο τρόπος ο δικός μου. Κλήθηκα από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης να βοηθήσω σε μια δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μου, κι αυτό κάνω. Σε σχέση με τα μέτρα που συζητούνται αναφορικά με την τήρηση στοιχείων εσόδων - εξόδων στους αγρότες αυτό που θέλω να πω είναι ότι κινούνται σε σωστή βάση. Προσοχή όμως: δεν λέω για τήρηση βιβλίων εσόδων - εξόδων. Δεν θέλουμε τον αγρότη κάθε τρεις και λίγο να πηγαίνει στο λογιστή και στην Εφορία. Θέλουμε να δώσουμε μια αίσθηση εξωστρέφειας, όχι εσωστρέφειας. Αυτό που χρειαζόμαστε λοιπόν είναι να κάνουμε διασταύρωση στοιχείων και να μην ταλαιπωρηθούν οι αγρότες. Αν με ρωτήσετε μάλιστα ποιο θεωρώ πως είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της μέχρι στιγμής θητείας μου, αβίαστα θα σας πω η ψηφιοποίηση του υπουργείου, που μας βοηθά να μην υπάρχουν τα εγκλήματα με τις παλιότερες στρεβλές χρηματοδοτήσεις και τις δηλώσεις. Τώρα σε σχέση με τις παρεμβάσεις του υπουργείου Οικονομικών, ξεκαθαρίζω πως το σύστημα τήρησης των μηνιαίων βιβλίων εσόδων – εξόδων δεν είναι εφαρμόσιμο στον αγροτικό τομέα. Θα πρέπει να ακούσουμε αυτούς τους ανθρώπους που διαμαρτύρονται. Ο αγρότης έχει πολλά προβλήματα για να του προσθέσουμε κι άλλα. Για παράδειγμα έχει υπερβολικά κόστη ενέργειας, φαρμάκων ή λιπασμάτων. Αγωνιστήκαμε με το κόστος του πετρελαίου και θα πρέπει να ακούσουμε τι έχουν αυτοί οι άνθρωποι να μας πουν», αναφέρει ο υπουργός και καταλήγει: «Τους αγρότες θα πρέπει να τους αφουγκραζόμαστε, όχι να τους πολεμάμε. Εγώ, ξέρετε, δεν φοβάμαι να γυρίσω σε όλη την Ελλάδα. Οι αγρότες κατανοούν την προσπάθεια που καταβάλουμε κάτω από δύσκολες συνθήκες».

Σχέδιο για μόνιμη έκθεση μεσογειακής διατροφής
Ο κ. Τσαυτάρης αναφέρει πως για πρώτη φορά ένας υπουργός επισκέφθηκε όλες τις μεγάλες εκθέσεις τροφίμων της Ευρώπης, όπως τη γαλλική SIAL και τη γερμανική ANUGA. Μάλιστα, σε μια είδηση που μας δίνει, τονίζει πως προχωρά το σχέδιο του για μόνιμη έκθεση μεσογειακής διατροφής η οποία, στο πρότυπο των παραπάνω εκθέσεων, θα γίνεται κάθε δύο χρόνια στο Ντίσελντορφ με σκοπό να βοηθηθεί συνολικά η οικονομία του Νότου. «Οι Κινέζοι, για παράδειγμα δεν μπορούν να αγοράζουν μικρές ποσότητες από την Ελλάδα ή μόνο από την Κύπρο ή την Ιταλία. Θέλουν όγκο παραγγελιών. Αυτό λοιπόν στοχεύουμε να κάνουμε με την υπό δημιουργία έκθεση μεσογειακής διατροφής που θα καθιερώσουμε. Θα ενωθούμε όλες οι χώρες της Μεσογείου για να βοηθήσουμε να ανέβει συνολικά το ποσοστό εξαγωγών των χωρών μας αλλά και συνολικά της Ε.Ε.» υποστηρίζει ο υπουργός.

Ήδη, σε επίπεδο τομεακών εξαγωγών, βλέπουμε κλάδους να πηγαίνουν πολύ καλά, όπως το ροδάκινο το οποίο εξάγεται κατά κόρον στη Ρωσία, το γιαούρτι που έχει μεγάλη διείσδυση στις ΗΠΑ ή το μέλι. Επίσης, το Κράτος μελετά πολιτικές ενίσχυσης του οίνου και άλλων ξεχωριστών αγροτικών προϊόντων με κατεύθυνση τις αγορές των ΒRIC, με 36 αποστολές σε τέτοιου είδους αγορές. Εξάλλου, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προωθεί τα αγροτικά προϊόντα της χώρας μας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όπως αναφέρει ο κ. Τσαυτάρης «αν δεν το γνωρίζετε, σας πληροφορώ, πως η Ευρώπη είναι ο πιο μεγάλος εξαγωγέας τροφίμων στον πλανήτη, αλλά και ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος εισαγωγέας. Ύστερα και από δική μας πρωτοβουλία, λοιπόν, ξεκινάει ένα ευρύ ευρωπαϊκό πρόγραμμα προώθησης ευρωπαϊκών προϊόντων σε όλο τον πλανήτη.. Από τα δέκα συνολικά προγράμματα που θα τρέξουν, τα τέσσερα αφορούν ελληνικά προϊόντα μετά και από παρέμβαση της ελληνικής Προεδρίας».